Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Wprowadzenie
metafizykę.Wszystko,coniejestrzeczywiste,traktowanejestjakometafizyczna
Unaleciałość”,anarzeczywistośćwprezentowanymujęciuskładająsięjedynie
empirycznefaktyprzyrodnicze,psychologiczneczyspołeczne.Jakometafizykę
należyzatemodrzucićwszystkietebytyizjawiska,którychniemożnazreduko-
waćbądźwyjaśnićpoprzezodniesieniesiędowyżejwspomnianychfaktów.Jak
pisałampowyżej,toantymetafizycznestanowiskoRosszawdzięczałHägerströmo-
wi.HägerströmowskazasadaPraetereacenseometaphysicamessedelendam,będąca
parafraząsłówMarkaPorcjuszaKatona,przyświecaładuńskiemufilozofowina
wszystkichetapachjegopracyintelektualnej.Jednaknawetzanimzapoznałsię
zdorobkiemHägerströmaiuppsalskiejszkołyfilozoficznej,pozostawałpodsilnym
wrażeniemmetodologicznejczystościnauki.Byłtoczas,gdyprzebywałwWiedniu
jakouczeńKelsena,któregopodziwiałzadążeniedosformułowaniamaksymalnie
spójnejiścisłejmetodydlafilozofiiprawa
4
.ToutrwalonepodwpływemKelsena
zamiłowaniedospójnościznalazłooddźwiękwTheoriederRechtsquellen,pierwszej
istotnejksiążceRossa.PopowrociezWiedniaduńskifilozoftrafiłpodnaukową
opiekęHägerströma,następniezaśzainteresowałsiępozytywizmemlogicznym
KołaWiedeńskiego,podwyraźnymwpływemOttoNeuratha.
Założeniafilozoficzneukształtowanepodwpływemwskazanychteoriiległy
upodstawkrytykiniemalwszystkichkoncepcjifilozoficznoprawnychpoprzedza-
jącychrealizmwwarianciezaproponowanymprzezRossa.Odrzuceniekoncepcji
prawanaturywydajesięwichświetlejasne.Ross,opowiadającsięzanaukowym
obrazemświatazjegowizjąrzeczywistości,naktórąskładająsięjedyniebyty,zja-
wiskaczyrelacjemieszczącesięwramachczasoprzestrzennegokontinuum,musiał
odrzucićracjonalistycznekoncepcjeodwołującesiędotakichabstrakcyjnychzasad
jaksprawiedliwośćczynajwyższedobro.Takie–wjegomniemaniu–ontologicz-
niepodejrzanezjawiskapowinnyzostaćwyeliminowane,jeżeliteoriaprawama
realizowaćpostulatnaukowości.Ross,zainspirowanyweryfikacjonizmemKoła
Wiedeńskiego,uznawał,żetezynaukowemusząpoddawaćsięempirycznejbądź
logiczne
jweryfikacji,wszystkozaś,cotakiejweryfikacjisięniepoddaje(zatem
wszelkawiedzaapriori),powinnozostaćodrzuconejakometafizyka.
Zasadniczy,zdaniemRossa,problemfilozofiiprawapolegajednaknatym,
żenietylkoteorieprawanaturyodwołująsiędometafizycznychzałożeń,nawet
koncepcjepozornieniemetafizyczneprzemycająpewneelementy,któreRoss,jako
naturalista,odrzuca.TakąpodstawowąUmetafizycznąnaleciałością”jestprzede
wszystkimtradycyjnepojęcieobowiązywaniaprawa.Prawojestoczywiściezjawi-
skiemspołecznym,kształtującymrzeczywisterelacje,jednakkrytykowaneprzez
Rossateorieprzyjmują,żeposiadajeszczejedenelement–mianowiciejestrównież
obowiązującymzjawiskiemwsferzewartości.Niektórzyfilozofowieprawadostrze-
galitenproblemistaralisięgorozwiązać,jednakzdaniemRossarozwiązaniatebyły
4
Por
.A.Ross,The25thAnniversaryofthePureTheoryofLaw,OxfordJournalofLegalStudies
2001,vol.31,nr2,s.243–272.
13
