Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
REGIONJAKOKONTEKST-PODEJŚCIETRADYCYJNE
Należyoczywiściezauważyć,żeniewszystkiezwymienianychtu
pojęćwtensamsposóbdefiniująinteresującenaszjawisko,większość
różnieujmujetakżejegonaturę.Jakwspomniałem,cechąwspólnąjest
zakładanerozróżnienienaindywidualneikontekstowezmiennychopi
sującychjednostki.Zmienneindywidualnesąprzypisanebezpośrednio
każdejosobie.Typoweznichtopłeć,wiek,wyznanie,dochody,stan
cywilnyitpJakozmiennekontekstoweokreślasiętezmiennektóre
nieopisująbezpośredniodanejosoby,alejejśrodowisko,wszczególno
ścigrupęspołeczną,któramożebyćzdefiniowanaterytorialnie.Wtakim
przypadkupojęcieHregionu"będziewłaśniesynonimemprzynależności
dogrupyspołecznejzdefiniowanejprzestrzennie,choćmożerównież
odnosićsiędoinnychcech(npfizycznych)danegoobszaru.Zapropo
nowanojużzresztąkilkaklasyfikacjirodzajówzmiennychkonteksto
wychzajmęsięniminiecodokładniejwdalszejczęścipracy
Odwołaniesięwdefinicjizmiennejkontekstowejdopojęciagrupy
wznacznymstopniukomplikujejejokreślenie.Pojęciegrupy,takklu
czowedlasocjologiiiwieluinnychnaukspołecznych,jestjednocze
śnie,jakzauważaMirosławaMarody(2000),jednymznajbardziejnie
jasnychikontrowersyjnych.Zauważmy,żegrupaspołeczna,której
cechypełniąrolęcechkontekstowych,możebyćzdefiniowananawie
lezupełnieodmiennychsposobów.Niemusitobyćwżadnymstopniu
grupaspójnaWedługniektórychbadaczyjedynymwarunkiemjejza
istnieniajestwyróżnienieconajmniejjednejcechywspólnejwszyst
kichczłonków.Typowyprzykładstanowiwłaśnieprzypadekspołecz
nościregionalnychfaktzamieszkiwanianatymsamymobszarze
możebyćjedynąikonstytutywnącechądanejgrupyspołecznej,której
członkówwskrajnychprzypadkach(szczególnie,gdyjednostkitery
torialnedefiniowanesąwsposóbarbitralny)nicwięcejpraktycznie
niełączyadzielibardzowiele1•
Jeśliposługujemysiętakądefinicjągrupyspołecznej(awydajesię
żenawetjeśliniejestonazgodnazformalnymidefinicjamidominują
cymiwsocjologii,toopisujepoprostupraktykęprzyjętąwwiększości
analizilościowych),pojawiasiępewienproblemmetodologiczny.Otóż
granicapomiędzyzmiennymiindywidualnymiagrupowymiokazuje
sięniecałkiemjednoznacznaByciemieszkańcemkonkretnegoregionu
jestcechąindywidualną,alecechyzamieszkiwanegoprzeznasregionu
sąjużcechamikontekstowymi.Podobnieujmowaćmożnabyciekatoli
kiemjakocechęindywidualną,alecechykatolicyzmujakokonkretnej
wspólnoty,doktórejnależydanaosoba,byłybyjużzmiennymikontek
stowymi.Naniejasnośćdefinicjizmiennejkontekstowejzwracalijuż
uwagęinniautorzy(np.Agnew1996),możnawięcironiczniepowie
12
1
Niebrakjednakodmiennychpodejść.NaprzykładHuckfeldt(1986)uważa,że
przynależnośćdogrupyspołecznejjestistotnanietylkozewzględunato,iżjejczłon
kowiemająwspólnecechy,ależeinterakcjawgrupieuświadamiajejczłonkomte
podobieństwa.
