Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.KoncepcjamultilateralnejliberalizacjihandlupoIIwojnieświatowej
17
censurowcówiartykułówrolnych,apośrednio–zapewnieniepełne-
gozatrudnienia.Wosiągnięciutychcelówmiałopomócpowoływanie
międzynarodowychorganizacjiizawieraniewielostronnychtraktatów
(Michałek1989,s.14–15).Organizacjetemiałydziałaćnapodstawie
przejrzystychzasadprawnych.Pierwszeorganizacjeotymczasowym
charakterzepowołanow1944rokuwBrettonWoods.Byłyto:Międzyna-
rodowyFunduszWalutowyiMiędzynarodowyBankOdbudowyiRoz-
woju–BankŚwiatowy.Ichroląbyłodziałanienarzeczwprowadzenia
wymienialnościwalutiutrzymaniestabilnościwalut,atakżeudzielanie
pomocyfinansowejpaństwom,któremiałyproblemypłatnicze.Powo-
łanieorganizacji,którawspierałabyrozwójhandlumiędzynarodowego,
wtymjegomultilateralnąliberalizację,trwałodłużej.Dopierow1948
rokuzostałopodpisaneporozumienieotymczasowymstosowaniuUkła-
duOgólnegowSprawieTaryfCelnychiHandlu(GeneralAgreements
onTariffsandTrade–GATT).PierwotnieGATTmiałobyćjednym
zinstrumentówprawnychMiędzynarodowejOrganizacjiHandlu(In-
ternationalTradeOrganization–ITO).JednakjakoorganizacjaUkład
zacząłfunkcjonowaćdopierow1995roku,czylikiedyzostałapowołana
ŚwiatowaOrganizacjaHandlu(WorldTradeOrganization–WTO),która
objęłaswojądziałalnościąrównieżGATT.
ZagłówneceleGATT,sformułowanewpreambuleukładu,uznano
podniesieniestopyżyciowej,osiągnięciepełnegozatrudnieniaipełnego
wykorzystaniazasobówświatowychorazzwiększenieprodukcjiiwy-
mianyhandlowejwpaństwach,którepodpisałyukład.Multilateralną
liberalizacjęhandlu,otwarcierynków,przejrzystośćibrakdyskrymi-
nacjiwwymianiemiędzynarodowejuważanozapodstawoweczynniki
sprzyjającewzrostowidobrobytupaństw.Wynikałotoprzedewszystkim
zwiedzyczerpanejzkoncepcjiteoretycznych,aszczególniezteoriihan-
dluHeckschera–Ohlina(Michałek1989,s.18–19).Wmyśltejteoriiwy-
mianatowarowawynikazróżnicwrelatywnymwyposażeniuwczynniki
produkcji,ajejliberalizacjadoprowadzidozmniejszaniasiętychróżnic
dziękiintensyfikacjihandlu,awkonsekwencjidowzrostuglobalnego
dobrobytu.Właśniedlategogłównymizasadami,jakimikierująsięsy-
gnatariuszeGATT,sązasadyniedyskryminacjiirównegotraktowania,
wzajemnościkorzyściorazzasadamożliwościinterwencjihandlowej.
