Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
1iEuropa
SiećrzecznawEuropiejestdobrzerozwinięta.NajdłuższerzekiEuropypłynąwjej
wschodniejiśrodkowejczęści,sąto:Wołga(3,5tys.km),któramatakżenajlepiejroz-
winiętysystemrzeczny,Dunaj(2,8tys.km),Ural(2,4tys.km)iDniepr(2,2tys.km).Je-
ziorazajmująok.1,7%powierzchnikontynentu.Ichnajwiększeskupiskawystępująna
terenieSkandynawii,FinlandiiiSzwecjiorazwpasiepojezierzynaNizinieŚrodkowo-
europejskiej(Niemcy,PolskaiLitwa).Największejeziorasąpochodzeniatektonicz-
nego–Ładoga(18tys.km
2),Onega(9,7tys.km2),Wener(5,5tys.km2)wEuropie
Północnejorazjeziora–Balaton,Szkoderskie,Ochrydzkie,Trazymeńskiewśrodkowej
ipołudniowejczęści.Najliczniejszajestgrupajeziorpolodowcowychnizinnych,głów-
nienaPojezierzachBałtyckichiPojezierzuFińskim,np.Saimaa,Pejpus.Takżewgó-
rachwystępująlicznejeziorapolodowcowe,główniewAlpachiKarpatach.Zanajgłęb-
szeuważasięjezioroComopołożonenaprzedpoluAlp(410m).
ZróżnicowanieklimatyczneEuropywpływanazmiennośćszatyroślinnej.Krańce
północnezajmujebezleśnyobszararktyczny,wktórymdominujązbiorowiskamchów,
porostów,krzewinek(karłowatedrzewa).Napołudnieodtundrywystępujetajgazło-
żonazborówświerkowychisosnowych,któraprzechodziwstrefęlasówmieszanych
iliściastych.Wpołudniowo-wschodniejczęściEuropy(południowaUkraina)występu-
jąlasostepyistepy,któreciągnąsięwkierunkuMorzaKaspijskiego,przechodzącdalej
wpółpustynieipustynie.WregionieMorzaŚródziemnegowystępujeroślinnośćśród-
ziemnomorska,którącharakteryzujątwardolistne,wieczniezielonezarośla(makia,
garig)orazszczątkowelasydęboweisosnowe.
NaskutekwielowiekowejdziałalnościczłowiekaroślinnośćEuropyjestsilnieprze-
kształcona.Wposzczególnychstrefachroślinno-klimatycznychżyjąróżnegatunkizwie-
rząt.Wtundrzem.in.:zające,renifery,listypolarne,bielaki,niedźwiedziebiałe;wtaj-
dzem.in.:łosie,wilki,wiewiórki;wstrefielasówliściastych:jelenie,sarny,dziki;na
stepach:susły,chomiki,ślepce;wregionieśródziemnomorskim:daniele,muflony,
szakale,licznewęże,jaszczurki;natomiastwgórachstrefylasówżyjąm.in.:niedźwie-
dziebrunatne,kozice,koziorożce,susłakiiorły.
WedługMiędzynarodowejUniiOchronyPrzyrodywEuropiejestponad16tys.
obszarówpodlegającychróżnymformomochrony,wtym337parkównarodowych
(2010r.),przyczym2parkinaWyspachKanaryjskich(Hiszpania)leżąjużwAfryce.
NajwięcejparkównarodowychjestnaPółwyspieSkandynawskim.ŁączniewNorwegii,
SzwecjiiFinlandiijestich92.NajwiększymipodwzględempowierzchnisąPNVatna-
jökullwIslandiiiPNSor-SpitsbergennaSvalbardzie,mającepook.1,3mlnha.
Ryshistoryczny
Europajestregionemsilniezróżnicowanympodwzględemspołeczno-kulturowym.
WhistoriiStaregoKontynentudochodziłodoczęstychzmiangranicpaństwowych,
czegorezultatemjestjegoobecnypodziałpolityczny,naktóryskładasięmozaika
państw,częstoniedużychpowierzchniowo,aleodmiennychpodwzględemjęzykowym
ireligijnym.ZpunktuwidzeniarozwojuturystykiwEuropie,odrębnośćkulturowa
