Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp
wodniesieniudostosunkówmiędzypaństwemiwspólnotamireligijnymistoso-
wanejestpojęcierelacjijakoneutralneinieprzesądzająceocharakterzetych
stosunków4.JakzauważaM.Marczewska-Rytko,dospotkaniaobupodmio-
tówdochodziwsytuacji,gdyzjednejstronypaństwoprzekształcawspólnoty
religijneidokonujezmianwśrodowiskureligijnymorazzdrugiejstrony,gdy
wspólnotyreligijneoddziałująnadecyzjeidziałaniainstytucjipaństwa5.
Wwynikuprocesówsekularyzacjizostajezniesionamonopolistycznapozy-
cjapanującychreligii,któretworzyłyilegitymizowałyokreślonyświat6.Nie
mogąonezatemdłużejwymagaćposłuszeństwaswojejklienteli.DlaCharlesa
Taylorapojęciesekularyzacjimożeodnosićsięzarównodoprocesuoddziela-
niasięKościołówistrukturpolitycznych(lubzachowaniacharakteruczysto
formalnego),jakiodchodzeniaczyodwracaniasięludziodwiary,wwyniku
czegoobumierawiaraipraktykireligijne7.WbadaniachPippyNorrisiRonalda
Inglehartapoziomsekularyzacjiwróżnychspołeczeństwachjestuzależniony
odpoczuciabezpieczeństwaegzystencjalnegoorazdziedzictwahistorycznego8.
WprzekonaniuJ.Casanovy
nowoczesnemuryseparacjioddzielająceKościółodpaństwanosząnasobieślady
wielupęknięćpozwalającychprzenikaćnadrugąstronę,[ł]instytucjereligijne
częstoniegodząsięnaprzypisaneimmarginalnemiejscewsferzeprywatnej
ipotrafiąodgrywaćważnerolepubliczne,[ł]religiaipolitykawchodząwnaj-
rozmaitszerodzajerelacjisymbiotycznychitotakgłębokich,żeniełatwostwier-
dzić,czypatrzysięnaruchypolityczneprzystrojonewreligijneszatyczynaruchy
religijne,któreprzybierająformypolityczne.9
Współcześnieupublicznionareligiaprzybiera–wedługJ.Casanovy–trzy
formy:religijnejmobilizacjiwobronietradycyjnegoświatacodzienności;kwe-
stionowaniaroszczeńpaństwirynkówdofunkcjonowaniabezwzględunatra-
dycyjnenormymoralne;naciskunaodwoływaniesiędozasadydobrawspól-
negowmiejscezasadyindywidualizmu.
Publikacjaskładasięzczterechczęści:pierwszaznichjestzatytułowanaRela-
cjepaństwo-wspólnotyreligijne:zagadnieniaogólne,drugaRelacjepaństwo-wspól-
notyreligijnewwymiarzepolskim:wybraneproblemy,trzeciaRelacjepaństwo-
wspólnotyreligijnewwymiarzeeuropejskim:wybraneproblemy,czwartaRelacje
państwo-wspólnotyreligijnewwymiarzepozaeuropejskim:wybraneproblemy.
4M.Marczewska-Rytko,Religiaipolitykawglobalizującymsię…,s.12.
5Ibidem.
6DlaprzykładurozważaniaJanuszaMariańskiego,Sekularyzacjaidesekularyzacjawnowocze-
snymświecie,Lublin2006(zwłaszczarozdziałIIiIII).
7Ch.Taylor,ASecularAge,Cambridge2007.
8P
.Norris,R.Inglehart,Sacrumiprofanum.Religiaipolitykanaświecie,przekł.R.Babińska,
Kraków2006.
9J.Casanova,Religiepublicznewnowoczesnymświecie,przekł.T
.Kunz,Kraków2005,s.84–85.
