Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowadowydaniapolskiego
XV
WniedługimczasiepoopublikowaniuzWilliamemI.
ThomasemdziełaChłoppolskiwEuropieiAmeryceZnaniecki,
weWstępiedosocjologiiz1922roku,przedstawiainnowacyjne
propozycjeuprawianiasocjologiijakonaukizzasadąwspół-
czynnikahumanistycznegonaczele.Wyróżniaczterysystemy
społeczne,nazwanetamukładamispołecznymi,mianowicie:
działaniespołeczne(zwanetamczynemspołecznym),sto-
sunekspołeczny,indywiduumspołeczneigrupęspołeczną.
Chociażprzesłankisocjologiiwyrosłejzkrytykipojmowaniajej
jakonaukiospołeczeństwiewogólealbojakoogólnejnauki
ozjawiskachkulturowychpozostałyniezmienionewdalszej
twórczościZnanieckiego,to–jakpotwierdzalekturaRelacji
społecznychirólspołecznych–koncepcjasystemówspołecz-
nychulegałaprzeobrażeniom.Pozostawałotowzwiązkuze
zmianami,jakiezachodziłynaprzestrzenikilkudekadwsamej
socjologiiiwinnychnaukachzaliczanychprzezZnanieckiego
donaukokulturze,adokładniejdonaukoróżnychsystemach
kulturowychdziałańiwartości.Schematsystemówspołecznych,
przedstawionyweWstępiedosocjologii,zostałnastępniepo-
wtórzonywpracyMetodasocjologiiopublikowanejwStanach
Zjednoczonychw1934roku.Zamiastoindywiduumspołecz-
nymmówijużZnanieckioosobiespołecznej(Znaniecki2008,
s.164).Jesttowidocznaoznakawprowadzanychprzekształceń.
TeoriaZnanieckiegopozostawałaciągleteoriądynamikisyste-
mówkulturowychispołecznych,teoriąakcjonalistyczną,awięc
teoriąrzeczywistościkulturowejdziałańiwartości,jednakże
wpóźniejszymokresiejakopodstawowysystemspołeczny
izarazempodstawowadziedzinasocjologiiwystępujerelacja
społeczna,którejkonceptualizacjaróżnisięodwcześniejszego
pojęciastosunkuspołecznego.
WykładającweWstępiedosocjologiiswąkoncepcjęsto-
sunkuspołecznegojakodynamicznegosystemu,Znaniecki
wykazuje,żepolegaonnadziałaniachspołecznych(akcjach,
