Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XVIII
Przedmowadowydaniapolskiego
społecznych,szerszeaniżeligrupapojęciespołeczeństwa,
któregoznaczenieodchodziodrozpowszechnionegoużycia
potocznego,częstegotakżewsocjologii,awięcjakocałości
złożonejzjednostek.SpołeczeństwamidlaZnanieckiegosą
kompleksygruppodporządkowanejakiejśgrupiewpływowej,
jakKościół,państwo,naródczyklasaspołeczna.Niebyłowięc
tak,żedopierowpóźniejszymokresieuzupełniłswojąteorię
systemówspołecznychospołeczeństwa,abyobejmowała
bardziejzłożoneprocesyżyciaspołecznego.
WSocjologiiwychowaniaZnanieckizwracawięcejuwagina
kontaktspołecznyjakoelementstosunkuspołecznego,przez
któryrozumiezwiązekmiędzydwiemastronami,jegozasadę,
którasprawia,żewgręwchodząwzajemneobowiązki,awięc
czynnościstronwobecsiebienawzajem.Zuwaginaproces
wychowawczybadanyjakostosunekmiędzygrupąaczłonkiem,
gdziepodstawękontaktustanowiprzynależnośćdogrupy,to
onaokreślaobowiązkiczytotradycyjnie,czy–jakwprzypadku
zmiannowoczesności–namocyrefleksji(Znaniecki2001a,
s.120–122).Znanieckipodkreśla,żepracującwnowymobsza-
rze,musiałwważnychszczegółachuzupełnićteorięstosunków
społecznych.Jaksięwydaje,istotnebyłopodjęciewłaśnie
kwestiirefleksyjnościnaprzykładzierefleksyjnościoddziaływań
wychowawczych(Znaniecki2001a,s.246–247).
Znaniecki–coniejestzaskoczeniem,biorącpoduwagę
jegoprzenikliwerozważaniadotycząceproblematykiwiedzy
iideologii,rozumianejjakoideepanującewgrupachspołecz-
nych–podjąłtakżewprekursorskisposóbkwestięwiedzy
refleksyjnej,acozatymidzie,takżesocjologiirefleksyjnej.
Pisał:„Dojakiegozubożeniatreścisocjologiidoszlibyśmy,
gdybyśmyignorowalirefleksjęludzkąnadzjawiskamispo-
łecznymi;jakczęstownioskinaszemusiałybybyćniepełnelub
wprostbłędne,gdybyśmyniebralipoduwagęwpływumyśli
społecznejnarzeczywistośćspołeczną!”(Znaniecki2001a,
