Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XX
Przedmowadowydaniapolskiego
odejściaodpsychologii.Dotyczytozwłaszczapojęciaposta-
wywzwiązkuzupowszechnieniemsięużyciategoterminu
wsposóbzupełnieodbiegającyodjegokulturalistycznego
rozumienia,zaproponowanegowNociemetodologicznejdo
pracyChłoppolskiwEuropieiAmeryce.Uprzedzającdalsze
konstatacje,możnapowiedzieć,żenakształtteoriisyste-
mówspołecznychażdopostaciprzedstawionejwRelacjach
społecznychirolachspołecznychniemaływpływmiałobo-
wiemdążeniedounikanianieporozumieńwjejodczytywaniu,
awięcjakichkolwieksugestiipsychologizmuczysubiektywi-
zmu,nierzadkichwinterpretacjachzasadywspółczynnika
humanistycznego.
WdzieleSocialActions,któreskądinądjesttączęścią
socjologiisystematycznej,którazostałaopracowananaj-
wszechstronniej,Znanieckizajmujesięrelacjamimiędzyjed-
nostkamiizbiorowościami,skupiającuwagęnaustanawianiu
więzimoralnejpolegającejnawzajemności,awięcanalizą
czynników,któreludziłączą.Podkreśla,żetowłaśniepozy-
tywnezainteresowanieinnymijakowartościamispołecznymi
umożliwiaustanowienieipodtrzymanierelacjispołecznych,
którezakładająpowinnościmoralne,dobrowolnierozpozna-
wanejakowzajemniewiążące(Znaniecki1936,s.115–116).
Relacjaspołecznajestwtejpracypojęciem,którepozwala
Znanieckiemuuwypuklićkolejnyważnyelementoddziały-
waniawzajemnego,odróżniającyjeodinterakcjipojętejjako
wyłączniedziałaniaiodpowiedzidrugiejstrony.Charakte-
ryzowananakartachSocialActionsrelacjaspołecznatonie
tyledziałaniaunormowane,cooddziaływaniawymagające
szczególnegosposobudefiniowaniasytuacji,awięcrzeczywistej
wzajemności–procesuzachodzącegomiędzyoddziałującymi
jednostkami.Innymisłowy,wrelacjispołecznejniewystarcza
połączeniedziałań,jakwprzypadkuinterakcjidziecirozpo-
czynającychzabawę,leczchodziraczejowięźmiędzysamymi
