Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
Terminyizałożenia
Religięrozumiemjakokulturowąaktywnośćczłowieka1,polegającąnaod-
dawaniuczciobiektomuważanymzanadnaturalne(Bóg,bogowie,świę-
tość)2,idolatrięzaś-jakooddawanieczcitemu,coniejestjejgodne3.Ido-
latriajestzatemświętokradztwem,zjednejbowiemstronydesakralizuje
to,coprawdziwieświęte,zdrugiej-bezzasadnieuświęcato,coświeckie4.
Wwynikutakiegozabiegupowstajefałszywykult,wktórymbóstwozosta-
jezastąpioneprzezobiektnależącydosferyprofanum5.Nieznaczyto,że
idolatriąjestsamoutworzenieobrazuBoga;wprawdzieniektóretradycje
religijnezakazujączynieniawizerunkówbóstwa,tojednakidolatriama
miejscedopierowtedy,gdyobrazstajesięwłaściwymprzedmiotemreligij-
nejczci,przysłaniając(anawetzastępując)Boga[Bocheński,s.22;Gefré,
s.1428]6.Idolatriąjesttakżeposłużeniesięrzeczamiświętymiwcelach
1
Wtensposóbunikamsporównatematprawdziwościktórejkolwiekznich.Kłopotyzwiązane
zdefiniowaniemreligiiukazałembardziejszczegółowowdwuartykułach[Ziemiński2013;
2018].
2
Będęoperowałróżnymiokreśleniamiprzedmiotureligijnejczci-bóstwo,Bóg,świętość,sa-
crum-uznającjezasynonimy.PojęciaBoganiebędęzatemutożsamiaćzjegorozumieniem
nagrunciekonkretnejreligii;traktujęjejakowygodneokreślenieobiektu,któremuludzieod-
dająnależnącześć,wierzącwjegoistnienieimoc.Termintenmazatemcharakteruniwersalny,
aniepartykularny.
3
Słowonidol”(‘bożek))pochodzizjęzykagreckiegoioznaczaobraz,postaćlubwizerunek,lecz
takżezjawę,pozórlubwidmo.Idoljestzatemzwodniczy,odwodzibowiemczłowiekaodrze-
czywistościizamykawświeciepozoru[Gądecki,s.34,p.5].
4
NiecoinaczejświętokradztwojestdefiniowaneprzezKościółrzymski:nŚwiętokradztwopolega
naprofanowaniulubniegodnymtraktowaniusakramentówiinnychczynnościliturgicznych,
jakrównieżosób,rzeczyimiejscpoświęconychBogu”[KKK,nr2120].
5
Idolatriatoreligiaimmanencji,którejcelemjestuczynieniezobiektuczciprzedmiotufizycz-
niedostępnego[Eire,s.2].
6
Bocheńskioperujebardziejtradycyjnąkategoriąbałwochwalstwa,utożsamiającjązoddawa-
niemboskiejczcibałwanom(czylistworzeniom).Jestonogroźnenietylkodlareligii,lecz
takżedlanauki,sugerujebowiem,żewświecieistniejązjawiskanadnaturalne,niepodlegające
prawomprzyrody.ZaszczególniehaniebnąpostaćbałwochwalstwaBocheńskiuważałkult
władców,obecnywsystemachtotalitarnych[Bocheński,s.22].Wtymkontekścienależytakże
13
