Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
Głównąinspiracjądlarefleksjizawartychwksiążcejestznanatezateolo-
gaprotestanckiegoKarlaBartha,utożsamiającareligięzidolatrią;znaczyto,
żewkażdejreligiidochodzidozastąpieniaBogajegofikcyjnymobrazem,
traktowanymjakoprzedmiotadoracji(cojestjednymznajcięższychgrze-
chów)2.Tezata,przedstawianaiuzasadnianawszeregupublikacjiBartha3,
byłapróbązapobieżenianagrunciechrześcijaństwagroźbiebluźnierstwa,
obecnegozawszewtedy,gdypróbujesiępoznawaćBogapozakontekstem
objawieniawChrystusie.WtensposóbBarthnawiązywałdopoczątków
protestantyzmu,kiedytonietylkodążonodouwolnieniareligiiodwszel-
kichspekulacjirozumowych,leczzwalczanotakżekultrelikwiiiinnych
materialnychsymboli,uznawanychprzezkatolikówzawizerunkiBoga.
Niezależnieodskutecznościdążeńidziałańreformatorów,należyzapytać,
czykażdaformareligijnościwymagazastąpieniarzeczywistegoobiektu
wierzeńirytuałówjegozmysłowymzastępnikiem.Kwestiatajestjednym
zcentralnychpytańksiążki,ponieważjednakodpowiedź(szerzejzaryso-
wanawostatnimrozdziale)jestzasadniczopozytywna,możnapowiedzieć,
żebronionyprzezemniepoglądjestbardziejradykalnyodtezBartha.Pro-
testanckiteologsugerowałbowiemmożliwośćistnieniatakiejformypo-
znaniaBoga,którajestwolnaodskończonychiidolatrycznychform;jest
nimsamoobjawieniesięBogaczłowiekowi,wyrażonezapomocąformuły
nPanprzemówił”(Dominusdixit)[Karski,s.490]4.Chrystusbowiem,jak
przekonywałBarth,niejestidolem,leczrzeczywistymBogiem.Jegoob-
jawieniezatemniejestkonstrukcjąludzką,leczdziałaniemBoga,wktó-
rymujawniasięOnnamtakim,jakimrzeczywiściejest.Ztegopowodu
2
PodobnątezęgłosiłwXVIwiekuJanKalwin,zdaniemktóregodziejereligiisądziejamiidola-
trii[Eire,s.209].
3
Jesttostałyelementjegoteologii,obecnyzarównowmonumentalnejKirchlicheDogmatik
(1923-1967),jakiwkomentarzudoListudoRzymian(DerRömerbrief,1919).Dobrąrekon-
strukcjąpoglądówBarthajestrozprawadoktorskaWilliamaJ.Brennana,przedstawionana
UniwersyteciewSt.Andrew)s[Brennan].Por.także:[Clough],[Wyk],[Niziński].
4
nDoistotytegoprzedmiotu,donaturyBogaOjca,SynaiDuchaŚwiętegonależyoczywiścieto,
iżniejestpoznawalnymocąludzkiegopoznania,leczpojmowalnyjestipojmowanyjedynie
dziękiwłasnejwolności,decyzjiiwłasnemuczynowiBoga[ł].PoznanieBogamamiejsce
tam,gdziezachodziBoskieobjawienie,oświecenieczłowiekaprzezBoga,przekazaniepo-
znanialudzkiego,pouczenieczłowiekaprzeztegoniezrównanegoNauczyciela[ł].Poznanie
Bogajestpoznaniemsprawionym,określanymcałkowicieprzezswójprzedmiot,zestrony
Boga”[Barth1997,s.21-22].
8
