Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Uniwersummelancholii,czyliświatwedługBurtona
XXIII
Odrzuceniealegoriioznaczałonietylkorezygnacjęzmetodydobrze
znanejiwpisanejwtradycjęeuropejską.Alegoriabyławyjątkowąinter-
pretacją,gdyżpozwalałaodnajdywaćtranscendencjęwtekścieiwświe-
cie.Teoretycznienawarstwianiesensówmogłowniejprowadzićwnie-
skończoność,alewpraktyceporządektejmetodyzostałzbudowanyprzez
wyznaczenieokreślonych,niezmiennychrelacjimiędzyrzeczywistością
materialnąiduchową.Dlategoteżsystemalegorycznychodniesieńnajle-
piejsięsprawdzałwkoncepcjizamkniętegouniwersum,takjęzykowego,
jakkosmologicznego.ZpewnościąnaniechęćBurtonawpłynęłakrytyka
wielkichteologówreformacji.Ponadtoalegorezaniebyłametodą,którą
możnabysięprzysłużyćwtakichbadaniach,jakteprowadzoneprzez
autoraAnatomii.Rzeczywistośćludzkiejduszy,którąztakimoddaniem
zajmowałsiętenuczony,niepoddawałasiębowiemżadnymjednoznacz-
nyminterpretacjom.Ustalenietakichpowiązańpozostałojednakukrytą
tęsknotąautora,którypragnąłposzukiwaćsensuwludzkichdziałaniach,
podczasgdydawałosiętamodnaleźćjedynieszaleństwo.
Prezentowanepodejściemiałonowatorskicharakter,alejegokon-
sekwencjebyłyznaczniepoważniejsze,niżmożnabypoczątkowoprzy-
puszczać.Wsytuacjizawieszeniaalegorezyświattraciłswojeoczywiste
wcześniejodniesienia.Natomiastwskutekodrzuceniatejmetodywlek-
turzeBibliiczłowiekpozbawionychoćbyiluzorycznegozapośrednicze-
niamusiałsięzmierzyćzeświętymtekstem,któregodosłownejinterpre-
tacjiniemógłudźwignąć.Musiałtakżeporadzićsobiezwyobrażeniem
wieczności,niemającejnicwspólnegoznaiwnymikoncepcjamisacrum
rozpowszechnianymiprzezdomorosłychteologów.
WtakiejsytuacjiBógstajesięzzałożenianiezrozumiałyinieskoń-
czenieodległyodświata,awiarajawisięjakoaktprawdziwieheroicz-
ny,symbolizowanyprzezHioba,dotkniętegoosobistymnieszczęściem,
wynikającymzwłasnejchoroby,śmiercinajbliższychispołecznegood-
rzucenia.Doświadczenietakiejwiaryjestwejściemwmrok,zaufaniem
Mocy,któraniebudzizaufania,alegrozę.Wtejperspektywieucieczka
wmelancholięjestobronąprzedrozpacządlatychwszystkich,którym
zabrakłoradykalnejwytrwałości,jesttakżetęsknotązaBogiembliskim
światu,jasnymiokreślonym.
