Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Gontarz:Otożsamości
stosunkubytuiinnobytu,bytuinicościlubbytuimyśli,Heideggerowski
—równieżstosunkubyciaimyśliitd.
Podkreślajednocześnie,żezazwyczajwprowadzamydlaniejperspek-
tywępozamaterialną,pozadoraźną,awięctranscendentną:
[…]tożsamośćpojawiasięjakocośgłębszego,istotnego,źródłowego,jakby
duchludzkiniemógłznieśćchaotycznejróżnorodnościświataitęskniłdo
Jedności[…]12.
Natomiastnajpierwpsychologia,potemsocjologiaiinnenaukispołecz-
neuczyniłyztożsamościkategoriędiagnozującąhistorycznieokreśloną,
ulokowanąbowiemwnowoczesności,kondycjęczłowieka.Wewspółczes-
nymjęzykutożsamośćtomiędzyinnymiflwylegitymowaniesię”,okaza-
niefldowodutożsamości”,azatemoznaczazajęciemiejscawprzestrzeni
społecznej:wpewnejrodzinie,wpewnymregionie,wewidencjiludno-
ści13.Socjologowiejasnostawiajątezę:wspołeczeństwachtradycyjnych,
zprostympodziałempracy,sposobypojmowaniasiebieprzezosobysą
odzwierciedleniemporządkuinstytucjonalnegospołeczeństwaifunkcjonu-
jącychwjegoramachinterakcjispołecznych,którewyznaczająoczywistą
samoidentyfikację:rycerzjestrycerzem,achłop—chłopem14.Tożsamość
jakoproblemegzystencjalnyujawniłasięwwynikuzmianworganizacji
życiaspołecznego,jakorezultatjegosegmentalizacji,czylipozbawieniaza-
sadyłączącejposzczególne,oddzieloneodsiebiesferyżycia,cojestjednym
zprzejawównowoczesności.Zmianęwpojmowaniukategoriitożsamości
wyjaśniaDanielBell:
Naklasycznepytanie:flKimjesteś?”,tradycyjnaodpowiedźbrzmiała:flJe-
stemsynemmegoojca”.[…]Dzisiajodpowiadasię:flJajestemsobą,sam
osobieświadczętym,corobięicowybieram”15.
FilozofCharlesTaylornazywaoweprzemianyspołecznefragmentary-
zacjążycia,przejawiającąsięwzerwaniuróżnychrelacjiprzynależności16.
Nowocześnierozumianepojęcietożsamościwiążezdwiemarewolucjami:
pierwsząznichnazywarewolucjąegalitarną,uwalniającąjednostkęzjej
12
B.Skarga:Tożsamośćiróżnica…,s.102.
13
Ch.Taylor:Źródławspółczesnejtożsamości…,s.10.
14
P.L.Berger,T.Luckman:Społecznetworzenierzeczywistości.Przeł.J.Niżnik.Warszawa
1983,s.250.
15
D.Bell:Kulturowesprzecznościkapitalizmu.Przeł.S.Amsterdamski.Warszawa1998,
s.126.
16
Ch.Taylor:Koniecświatachrześcijańskiego—zyskczystrata?.Przeł.A.Pawelec.flTy-
godnikPowszechny”2002,nr21,s.13.
29
