Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
CZĘŚĆPIERWSZA.RzeczwujęciuHeglaiMarksa
α(1).RzeczjestJednym.Wpostrzeżeniutymświadomośćrozpo-
znajejednakwielewłasności,cojestsprzecznezzakładanąjednością
rzeczy.Jeślijednakwrozpoznaniupojawiasięcośsprzecznego,to
świadomośćbierzetonasiebie,toznaczyrozpoznajewtymwłasną
refleksję,np.sól(jedność)jestbiała,słona,bezwonna(wielość),aza-
temjestbiaładlanaszegowzroku,słonadlanaszegosmaku,bezwon-
nadlanaszegopowonieniaitd.Rzeczzachowywałabywtensposób
swojąjedność.
Aleróżneaspekty,któreterazsąwJaświadomościpostrzegają-
cej,sączymśokreślonym,toznaczyprzeciwstawnymczemuśinnemu.
Bielistniejejakoprzeciwstawnaczerni,bezwonnośćjakoprzeciw-
stawnawoniitd.Własnościtesączymśokreślonymdziękiokreślono-
ści,którajestwrzeczy,azatemtorzeczwyłączałabyzsiebieto,co
świadomośćuważałazawyłączaniewjednoczącymmediumpostrze-
gania.Świadomośćdokonujewięcodwrócenia.
α(2).RzeczjestogólnymmediumTakże.Wobectego,iżwrzeczy
znajdujemiejscewielośćwłasności,jednośćrzeczyznalazłabysię
wsprzecznościztąwielością.Różnicatamusizostaćwyrównana,
ajedność,którapowinnabyłaprzysługiwaćrzeczy,jestterazprzenie-
sionanaświadomość.Wyrównującróżnicę,świadomośćskładaliczne
własnościwjednozapomocąwybiegu„otyle,oile”.Takjakbymó-
wiła:otyle,oilejednośćrzeczyspoczywawemnie,rzeczmożemieć
takieatakiewłasności.Wtensposóbrzeczpozostałabyogólnym
mediumTakże,toznaczynietylejednąrzeczą,ilepowierzchnią
otaczającą.
Następujetujednakpewnawewnętrznaprzemiana:to,cobyło
nazywanewłasnością,jestterazwyobrażanejakowolnamateria.
Rzeczjestpowierzchniąotaczającąwielewolnychmaterii.
Kiedyporównamyzesobąopisanewyżejetapydoświadczenia,
spostrzeżemy,żemieliśmytamdoczynieniazdwomaruchami,
zktórych
–jedenprzypisywałjednośćrzeczy,aświadomośćczyniłogólnym
mediumwielości(Ja),
–drugizaśstanowiłdokładneodwróceniepierwszego,przypisując
rzeczywielośćwogólnymmediumTakże,natomiastświadomości–
jednośćskładającą.
Wyglądatotak,jakbyzakreślonetuzostałomałekołowdużym
kolecałościdoświadczenia.Pozatoczeniutegomałegokołaświado-
mośćdostrzegajednak,żeróżnicacharakteryzujenietylkojej„branie
prawdy”(ujmowanieipowracaniedosiebie),leczponadtorzeczsama
ukazujesiępodwójnie.Wówczas,jakmówiHegel:„Świadomośćdy-
