Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
1.Resocjalizacjajakoprzedmiotbadańinterdyscyplinarnych
mówaksjologiczno-normatywnychwokreślonychokresachhistorycznychimusi
oceniać,jakdalekotenowewersjeodbiegająod„oryginału”,czyliodwartościuni-
wersalnych.Powinnośćtawynikastąd,żepojawieniesięnowychwersjisystemówak-
sjonormatywnychkażdorazowomusibyćuwzględnianewcelachwychowaniaresocja-
lizacyjnegoorazstanowizespółnowychkryteriów,wedługktórychokreślasięrodzaje
irozmiarypatologii,atymsamymustalasięnormydiagnostycznestanowiącepodsta-
doklasyfikowaniajednostkiigrupydokategoriidewiacyjnych.
Podejściedrugie,albodrugipodwzględemmetodologicznymobszarpedagogiki
resocjalizacyjnej,stanowiąbadaniaempiryczneidiagnostyczne,którychwynikisłużą
doopisuzasadniczegoprzedmiotubadań,awięcrzeczywistościspołecznej,którajest
wyjaśnianawpostacipojęćiprawidłowości.Poznawczadziałalnośćwtymobszarze
oznaczadeskryptywno-eksplikacyjnąfunkcjępedagogikiresocjalizacyjnej,upodabnia-
jącądyscyplinędotypowych„twardych”naukuprawianychwedługwzorówpozy-
tywistycznych.Wtymobszarzepedagogresocjalizacyjnymanajwięcejargumentów,
abyswojądyscyplinęprzedstawiaćjakonaukę,asamczućsięobiektywnymbadaczem.
Badaniadiagnostyczno-opisowewymagająstosowaniametodnaukowychirzetelnych
narzędzi,spełniającychwarunkiobowiązującewnaukachprzyrodniczychinaukach
społecznych,np.whistorii,psychologiiisocjologii(analizadokumentów,obserwacja,
eksperyment).Najczęściejprzedmiotembadańtutajzjawiskaiprocesyzachodzą-
cewaktualnejrzeczywistości,aledotegoobszarupedagogikitrzebazaliczyćtakżeba-
daniahistoryczno-porównawcze,któredlaniektórychzagadnieńiproblemówpeda-
gogikiniezmiernieważne,np.przytworzeniusystemówimodeliresocjalizacyjnych.
Rezultatybadańopisowychujmowanewformiezdańopisowych,prawidłowości
ihipotezozasięguprzestrzenno-czasowym,awięcwpostacizdańhistorycznych,zbli-
żonychdoKantowskiegotypuzdańsyntetycznychaposteriori.
Iwreszcietrzeciobszarbadań,którychrezultatynajbardziejuwidaczniająsię
wpraktyceresocjalizacyjnejiktórekryteriumocenyspołecznejprzydatnościcałej
pedagogikiresocjalizacyjnej,utożsamiapedagogikęresocjalizacyjnąznaukamiprak-
tycznymiiupodabniajadoprakseologii.Wedługniektórychteoretykówpedagogika
resocjalizacyjnatoswoistaprakseologiastosowanadoograniczaniadewiacjilubso-
cjotechnikaipsychotechnikazmierzającadoeliminowaniapatologiispołecznejiopra-
cowującazasadyskutecznejreadaptacji(CzapówiJedlewski,1971).Ujęcieprakse-
ologicznewymagaformułowaniazdańtypupowinnościowegoipostulatywnegooraz
przekształcającychzdańopisowych,wynikającychzbadaniarzeczywistości,wokre-
śloneregułydziałaniapraktycznego.Wrezultaciepowstajezespółdyrektywstano-
wiącychwcałościmetodykępostępowaniaresocjalizującego.
Zestawiająctetrzypodejściametodologiczneitrzytypyrezultatówbadawczych,
możnaotrzymaćkoherentnysystemwiedzy,wktórymznajdujesiędziedzinaokreśla-
najakoaksjologicznepodstawyresocjalizacji,teoriawyjaśniającaetiologięniedosto-
sowaniaspołecznego,dewiacjiipatologiiorazprakseologia(metodyka)wychowania
resocjalizującego.Mówiącbardziejkonkretnie,pedagogikaresocjalizacyjnatodyscy-
plina,któraprzezanalizytypufilozoficznegoustalacelewychowaniaresocjalizacyj-
nego,uzasadniaichsensipotrzebęrealizacji,analizujerzeczywistośćspołecznąido-