Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wokółgreckichćwiczeńretorycznych
Hektora?”5.ProponowałnawetpodwaprzykładyDdlatejsamejpo-
staci”inaDtensamtemat”.
CHREJA(ANEGDOTA,GNOMA,WSPOMNIENIE)
Jedniautorzywyodrębnialignomę,inniłączyliobieteformy.
Chrejabyłatozwięzławypowiedźlubczyn,przypisanyosobielub―
jakwprzypadkugnomy―wyrażającaogólneprawdybezosobowa
formasłowna,np.DBogactwomożenasczynićrównieżfilantropa-
mi”6.Istotnymkryteriumwyodrębnieniaformybyłajejpożyteczność
wżyciu(pouczeniemoralneikontaktzmyśląmędrców).Ztąradą
lubzachętądoczegośpożytecznegodlażyciawiązałsiętopos
zautorytetu.Retorzywyróżnialitrzygłówneodmiany:chreja―po-
wiedzenie(słowna),chreja―czynyichrejemieszane.
EKFRAZA―OPIS
Zdaniemretorów,byłtoszczegółowyopis―Dktórywsposób
wyrazistystawianamprzedoczyprzedstawianąrzeczywistość”7.Opi-
sydotyczyły:ludzi,zwierząt,wydarzeń(np.wojny),miejsciczasu(np.
poryroku,święta).Aftoniuszwprowadziłjeszczepodziałnaopisy
prosteizłożone.Ekfrazyoznaczałyprosteprzedstawianiefaktów,
pozbawioneopinii.Cechowaćjemiałajasnośćiwyrazistość,przede
wszystkimzaś―unaocznienieprzedstawianychrzeczy.Hermogenes
ponadtozalecałdostosowanieśrodkówwyrazudoprzedmiotuopisu
―zgodniezzasadąstosowności.MikołajzMyrnyprzeciwstawiał
ekfrazęopowiadaniu,różnicewidzącwszczegółowościprzedstawienia.
OPOWIADANIE―NARRATIO
ByłatoDwypowiedźprzedstawiającasprawy,którezaistniałylub
jakbyzaistniały”8.Opowiadanieobejmowało:osobę,czyn,miejsce
5Tamże,s.486.
6Tamże,s.153.
7Tamże,s.96.
8Tamże,s.75.
11
