Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NauczaniebibliografiiwGimnazjumWołyńskimiLiceumwKrzemieńcu
19
FrançoisDebure’a,GabrielaPeignotaiJakubaKarolaBrunetaorazniemieckiego
bibliografaMichałaDenisa33.
SwójcyklwykładówPawełJarkowskinazwałnbibliologią”,wktórejjakojedną
zdziedzinwyróżniłnbibliografięwłaściwą”.Sformułowanaprzezniegodefinicjabi-
bliologiiniezachowałasiędonaszychczasów,jednakprogramyiplanywykładów
dowodzą,iżJarkowskiuważałjązanaukęhistorycznąiwiązałzhistoriąliteratury.
WzorującsięnadzieleMichałaDenisaEinleitungindieBücherkunde,podzieliłtok
swoichwykładównadwieczęści:nhistoryczną”inartystyczną”(rozumianąraczej
jakotechniczną).Wtejpierwszejująłnznajomośćksiążek”,naktórąskładałasięhi-
storiaksiążnic,czylibibliotek,bibliografiawłaściwa,tj.wiadomościbibliograficzne
orękopisachiksięgachdrukowanych-wporządkualfabetycznymisystematycznym,
atakżewedługokresówczasuinarodów,znajomośćbibliografiiogólnychinarodo-
wych,ponadtobrałpoduwagęnbibliografiespecjalne”,zwłaszczabibliofilskie,które
cieszyłysięwówczaswielkąpopularnościąwkręgachmiłośnikówizbieraczyksią-
żek.Zaliczałdotegodziałuwykładówtakżewiedzęowłaściwymuporządkowaniu
książekwbibliotece,sporządzaniukatalogów,prowadzeniuksiągadministracyjnych,
systempracybibliotekarzy,regulaminydlanich,jakiczytelników-czyliwszelkie
zagadnieniazwiązanezbibliotekarstwem.Wdzialenartystycznym”zamieściłhisto-
riękunsztówirzemiosłsłużącychksiążce-drukarstwoiksięgarstwo34.
WszczegółowymplaniewykładówJarkowskiwzorowałsiętakżenaznanymmu
dzieleDenisa.Częśćhistoryczno-systematycznaobejmowałaprzeglądstanuoświe-
ceniaidziejeksiążki,następnieprzechodzonodoczęścinkunsztowej”,obejmującej
sztukępisaniaorazdrukarską,dalejbyłwykładznbibliografiiwłaściwej”,czylizna-
jomośćzasobówksiążnic,ichprawidłowegouporządkowania,katalogów,regulami-
nówitp.,nakoniecprzewidzianoomówienieważniejszychdziełzposzczególnych
dziedzinnauki35.
WskutekbrakubezpośrednichźródełniemożnazapoznaćsięzpoglądamiJar-
kowskiegoiodgadnąć,cokryjesiępodkolejnymihasłami.Stwierdzićjednaknale-
ży,iżjegozasługąbyłozaadaptowaniedorobkubibliologiizagranicznejdopotrzeb
naukipolskiej36.
Zachowałysiępodzielonezdaniacodopopularnościbibliografiiwśróduczniów
GimnazjumWołyńskiego.EustachyIwanowski,piszącywspomnieniapodpseudo-
nimemHeleniusz,utrzymywał,żePawełJarkowskiobdarzonybyłumiejętnością
33Z.Gębołyś,Zawódbibliotekarski,s.154.Nazw:nbibliografia”inbibliologia”Jarkowskiużywał
zamiennie,zob.:K.Warda,Szkicezdziejów,s.93.
34S.Vrtel-Wierczyński,Teoriabibliografiiwzarysie,Wrocław1951,s.33-35;J.Korpała,Dzie‑
jebibliografii,s.123;idem,Zarysdziejów,s.44.RękopisyskryptówJarkowskiegozroku1814/15,
późniejszeurywkiiplanywykładówniezachowałysię.PrzechowywanewBiblioteceZakładuNaro-
dowegoim.Ossolińskich,sygn.5807III,obecnieniefigurująwkatalogu(pominiętasygnatura).Zob.:
InwentarzrękopisówBibliotekiZakładuNarodowegoim.OssolińskichweWrocławiu,red.J.Turska,
Wrocław1948,t.1,s.343.Por.też:W.J.Živný,Bibliografia,s.33.
35W.J.Živný,Bibliografia,s.33-34.
36S.Kubów,Sylwetki,s.14.
