Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WcieniuWasona.Kontrolapoprawnościsylogizmuaposługiwaniesięimplikacjąmaterialną
Wtymprzypadkudyrektywaczwartamiałaposłużyćdoeliminacjiwniosków
twierdzących,natomiastdyrektywapiąta,jakopustospełniona,nieznajdowałazasto-
sowaniainależałoprzejśćdostosowaniadyrektywyszóstej.Zestawtenotrzymało
38osób,2nieudałosięrozpocząćrozwiązywania,tylko3naruszyłydyrektywęczwar-
tą,natomiast11pomyliłosięwdyrektywiepiątej,eliminującwnioskiszczegółowe.
Obserwacjetemożnapodsumowaćnastępująco.Badanapróbaobjęła124osoby,
którepodjęłysięrozwiązaniazadania.Spośródnich14popełniłobłądprzystosowaniu
dyrektywyczwartej,a47–przystosowaniudyrektywypiątej.Wkonsekwencjinale-
żystwierdzić,żezestosowaniemdyrektywyczwartejmiałokłopot11,3%studentów
rozwiązującychzadanie,podczasgdyzestosowaniemdyrektywypiątej–37,9%,co
jestodsetkiemznacznym.Dyrektywapiątagenerowałazatemponadtrzykrotniewięcej
błędówniżczwarta.Jakkolwieksamfaktwystępowaniaróżnicynaniekorzyśćdyrek-
tywypiątejintuicyjnieniedziwi,toskalatejróżnicymożejużprowokowaćdopytań.
Omówieniewyników
Przyrozwiązywaniuzadaniapolegającegonawyprowadzeniuwnioskuzpodanych
przesłanekdyrektywapiątagenerowałabłądpolegającynaeliminacjiwnioskówszcze-
gółowychwsytuacji,wktórejobieprzesłankizawartewtreścizadaniabyłyogólne.
Należywtymmiejscupostawićpytanie,dlaczegostudencipopełnialitenbłąd.Można
twierdzić,żestosowalionilogiczniebłędnąregułęnegowanianastępnika.Przypo-
mnijmy,żedyrektywapiątabrzminastępująco:
Jeżelijestjednaprzesłankaszczegółowa,towniosekjestszczegółowy.
Studenciwiedzielijednak,żeobieprzesłankisąogólne.Negowalizatempoprzed-
nikimplikacjiwdyrektywiepiątej:
Obieprzesłankisąogólne=Nieprawda,żejestjednaprzesłankaszczegółowa.
Wkonsekwencjinegowalirównieżnastępnikdyrektywypiątej,twierdząc,że:
Wniosekjestogólny=Nieprawda,żewniosekjestszczegółowy.
Napodstawieprzedstawionegorozumowaniaeliminowaliwięcwnioskiszczegó-
łowe.
Byćmożejednakbardziejprzekonującajestinnahipoteza.Przypomnijmy,że
wdrugiejzzaproponowanychstylizacjidyrektywapiątabrzmi:
Jeżeliwniosekjestogólny,toobieprzesłankimusząbyćogólne.
Prawdopodobniestudenciinterpretowalitęimplikacjęjakorównoważnośćiwypro-
wadzaliogólnośćwniosku,opierającsięnafakcie,żedwiedaneprzesłankibyłyogólne.
Posługiwalisiętymsamymbłędnymschematempotwierdzaniapoprzednika.
Wzadaniachpolegającychnauzupełnieniubrakującejprzesłankiwentymema-
cieosobystosującebłędniedyrektywępiątąnaruszałyjąwnastępującysposób.Dana
15
