Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
RocznikStrategiczny2018/19
istosunkachmiędzynarodowych2.Leczprzecieżrównienaturalnymstanemrzeczy
jestpokójiwspółpracamiędzynarodowa,wprawdziechętniezakłócaneprzezzło,
którejestimmanentnączęściąkondycjiczłowiekaicałychzbiorowości,alektóre
wcaleniejestbardziejnaturalneoddobra,wpolitycekojarzonegoznurtemliberal-
nym(lubidealistycznym)3.Jestonrównierealistyczny,realnieistniejący,jakpostu-
lowanyprzezMearsheimerazoologicznyrealizm.Toprzecieżdziękiokresomli-
beralizmudokonywałsiępostępwżyciumiędzynarodowym.
Lodołamaczemtorującymdrogępowerpoliticswśródngruzów”liberalnegopo-
rządkumiędzynarodowegoStanyZjednoczoneDonaldaTrumpa.Byłaotym
mowajużwpoprzednimwydaniuRocznikaStrategicznego.Powrótpowerpoli-
tics,przyczyny,uwarunkowaniaorazmożliwekonsekwencjetegozjawiskate-
matemspecjalnymobecnegowydaniaRS.Pierwsząofiarąpowrotudoprzeszłych
instynktówipraktykjestZachód,abardziejkonkretniestosunkitransatlantyckie.
Wlogicepowerpoliticsniemamiejscanaprzyjaźnieiwartości,nawette,które
owocemdługich,nierzadkodramatycznychdoświadczeń,którebyłyfundamen-
tempokoju,bezpieczeństwaidobrobytucałychgruppaństwispołeczeństw,jak
byłotowprzypadkuZachodu-wszakgeopolitycznieuformowałsięonpodwpły-
wemdoświadczeniadwóchwojenświatowych.Ostatniekilkanaściemiesięcytofe-
stiwalkolejnychprzejawówpogłębiającegosięrozdźwiękumiędzyEuropąaUE,
odszczytuNATOw2018r.pomonachijskąkonferencjębezpieczeństwawlutym
2019r.SzczególnieprzygnębiającebyłocałkowitezlekceważenieprzezTrumpa
sensuobchodówstuleciazakończeniaIwojnyświatowej(Paryż,listopad2018r.)4.
Toprzecieżwlatach1917-1920Ameryka(ThomasaWoodrowaWilsona,zwane-
goidealistą)porazpierwszywłączyłasięwtworzenieporządkumiędzynarodo-
wego,auczyniłatowspólniezkrajamiEuropy.Tamtensojusziwspółpraca,po-
wtórzonewlatachIIwojnyświatowej(zudziałemkolejnegoidealistyFranklina
D.Roosevelta),stałysiękamieniemwęgielnymwspólnotyatlantyckiejorazpoko-
jowegoporządkumiędzynarodowegowcałymczasiepo1945r.
Stolatpóźniej,wpołowie2018r.,KongresStanówZjednoczonychpoczułsię
zmuszonydoprzyjęcia(miażdżącąwiększością)rezolucjizapobiegającejwyjściu
USAzSojuszuAtlantyckiego.Astałosiętowreakcjinadoniesieniamówiące
otym,żeTrumpkilkakrotnierozważałzeswymipracownikamiopuszczenie
NATO.UważałbowiemSojuszzazbytkosztownydlaStanówZjednoczonych5.Na
dorocznymspotkaniuwMonachiumw2019r.europejscyuczestnicyniekryli,że
straciliwiaręwzainteresowanieTrumpautrzymaniemsojuszniczychwięziwobrę-
bieZachodu.Trumpsięniezmieni,powtarzali,boprzecieżtraktujeontradycyjnych
sojusznikówjakgospodarczychrywali,aprzywództwojakdyktat.nJeślisojuszstaje
2J.J.Mearsheimer,TheGreatDelusion:LiberalDreamsandInternationalRealities,YaleUniversity
Press,NewHaven-London2018.Notabenejestonrównieżautoremwydanejw2014r.TheTragedyof
GreatPowerPolitics.
3J.W.Bartyzel,nMałoktomaodwagębronićliberalizmu”,Rzeczpospolita(dodatekPlusMinus)z7-8
kwietnia2018r.
4A.Applebaum,nGorzko-słodkieobchodyujawniajązłowieszczerozłamywporządkuwspółczesnego
świata”,Wyborcza.pl,16listopada2018r.
5TheEditorialBoard,nSavingNATO”,TheNewYorkTimes(dalej:NYT)z26stycznia2019r.