Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
RocznikStrategiczny2018/19
sięwrażenie,żedojejsprawowaniapredestynowanitylkopolitycywłaśnieprzy
niejsięznajdujący7.Stądichotwartawrogośćwobecwolnychmediów,któremo-
głybywskazywaćnazagrożeniazwiązaneztakimisystemamiwładzylubnajużak-
tualnebłędy,szkodyczyzłoobecnewichpolityce8.To,codotejporybyłocharak-
terystycznedlaazjatyckichczyafrykańskichkulturpolitycznych,przenikakulturę
politycznąwielupaństwEuropy.Aprzecieżtodopieropoczątektejtendencji,októ-
rejdokońcaniewiadomo,jaksięrozwinie.PrzykładidziezeWschodu:XiJinping,
Putin,Łukaszenka,Orbán,Erdoğan,al-Asad,Netanjahu,Kaczyński(defactorzą-
dzącyPolską),Trump(todopieropoczątekjegopanowania,alestylwładzypodobny
dowieluwcześniejwymienionych),Dutertepasującyjakulałdotejkategorii,akra-
jówAfrykimającychproblemyzrotacjąwładzyniesposóbwyliczyć.Oczywiście,
każdyprzypadek,główniezewzględówhistoryczno-kulturowych,jestinny,aleumi-
łowaniewładzy,którenzmusza”tychprzywódcówdodeformowanialubelimino-
waniastandardówdemokracji-podobne.
Ważnymwspólnymmianownikiemwszystkichrządówiprzywódcówtegoro-
dzajujestnegatywnystosunekdoinstytucjimiędzynarodowych-prawaiorgani-
zacji.Tooczywiste,samowolaiarbitralnośćźleznoszązewnętrzneograniczenia.
Stądkażdyznichpodhasłemnsuwerenności”domagasięminimalizacjifunkcjiin-
stytucjimiędzynarodowych,próbujedemontowaćichuprawnieniaisposobydzia-
łania,aczęściejjednostronniesięznichwycofujeczyteżzamrażaobecnośćwnich
swegokraju.Stanowitooczyszczanieprzedpoladlapowerpolitics.Rolęnlodoła-
macza”kruszącegostrukturęinstytucjonalnąporządkumiędzynarodowegowziąłna
siebieamerykańskiprezydentDonaldTrump.PrzywódcomtakichpotęgjakUSA
możesięwydawać,żepozbywaniesięwielostronnychograniczeńinstytucjonalnych
jestdlanichkorzystne.Iprzejściowomogąsięniemylić.Toprzecieżztegopowo-
duUSAnieprzystąpiłydoLigiNarodów.PoIIwojnieświatowejjużpodobnego
błęduniepopełniłyistałysięlokomotywąprocesówinstytucjonalizacjistosunków
międzynarodowych,najpierwwobrębieZachodu,apotemszerzej.Czystapower
politicscharakteryzujesięwszakżenarodowymegoizmem,unilateralizmem,lek-
ceważeniemnormmiędzynarodowych,obojętnościąwobecstanuśrodowiskamię-
dzynarodowego,anadewszystkologikąndużymożewięcej,mniejszymamuscho-
dzićzdrogi”.Niekonieczniemusitoprowadzićdowojnyczyużywaniasiły,ale
takagroźbaigotowośćdobalansowanianakrawędzikryzysubezjejużycia,tak-
żewsferzegospodarczej(wojnyhandlowe,embarga,sankcjeitp.),staleobecne
7Ł.Wójcik,nSukcesjebezsukcesu”,Politykaz18kwietnia2018r.Jakpiszeautorartykułu,powołu-
jącsięnaróżnedobrzeprzeanalizowaneprzykłady,takategorialiderówcharakteryzujesiętym,żebuduje
systemnpodsiebie”.Jednocześnie,jakpokazująinnebadania,nspersonifikowaneautokracjejednym
znajgorszychustrojów”(aichprocentowyudziałwgrupiekrajówrządzonychautokratyczniestalerośnie).
8wrogośćwidaćwszędzietam,gdzietegotypurządyjużsprawująwładzę,odChinprzezRosję,
Turcję,Węgry,PolskępoAmerykęŁacińskąiUSA.Zob.m.in.M.Kokot,nOrbanprzejmujemedia”,GW
z30listopada2018r.;M.Stasiński,nBezprecedensowypogrommediówwNikaragui”,GWz27grudnia
2019r.WydawcaTheNewYorkTimesapubliczniewezwałTrumpa,abyprzestałnazywaćdziennikarzy
iwolnąprasęnwrogamiludu”,ponieważjesttonietylkoszkodliwedlademokracjiiniezgodnezprawdą,
lecztakżemożesprzyjaćaktomprzemocywstosunkudodziennikarzywUSAinaświecie(BBCNews
Worldz29lipca2019r.).