Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
RocznikStrategiczny2018/19
emanowaćpowagąiodpowiedzialnością,takżezastabilnośćglobalnegoporząd-
kumiędzynarodowego(bezprzymiotnikanliberalny”).Dotyczyłotozwłaszcza
kontynuacjiprocesuglobalizacji,któregoChinyokazałysięgłównymbeneficjen-
tem,główniedziękisposobowi,wjakiułożyłyswojerelacjehandlowezamerykań-
skąlokomotywątegoprocesu.Jeśliposłużyćsięleninowskądefinicjąkapitalisty
(tego,którydlazyskusprzedasznur,naktórymnastępniezostaniepowieszony),to
niewątpliwiekapitalistąokazałysięStanyZjednoczone,anabywcąsznuraChiny.
Amerykaniestosunkowoniedawnozdalisobieztegosprawę,dlategousiłująunik-
nąćlosukapitalistyzleninowskiejdefinicji.Wszystkowskazuje,żeowielezapóź-
no.DotyczytozresztąnietylkoAmeryki.Europazdajesięjeszczeniedostrzegać
powagisytuacji.
Niemożewtejsytuacjidziwić,żeChinyzeswojejstronystarająsięnurato-
wać”globalizacjęwjejdotychczasowym,takdlanichkorzystnymkształcie.Chodzi
wskrócieoswobodnydostępdozagranicznychrynkówitechnologiiorazściślere-
glamentowanyrynekwłasnywpołączeniuzpaństwowymwsparciemdlarodzimych
koncernóworazpaństwowym,takżenielegalnym,zdobywaniemobcychtechnolo-
giiiwłasnościintelektualnej.Rzeczągodnąpodkreśleniajestfakt,żeChinypotra-
fiąkorzyścizglobalizacjirozkładaćwzględnierównomiernienacałespołeczeń-
stwo,czyliutrzymywaćjegospoistośćwwarunkachszybkiegowzrostu,podczas
gdynaZachodzie,zwłaszczawUSA,globalizacjasilniepogłębiłanierówności.Jest
tooczywiściełatwiejszewwarunkachpaństwaautorytarnego,któreterazzapomocą
technologiinawetlepiejstarasiękontrolowaćswychobywateli,niżbyłotomożliwe
wczasachkomunistycznych.Ekspercinazywajątoncyfrowymleniniznem”,czy-
lidyktaturą,nwktórejobywatelegodząsięnapermanentnąkontrolę,przedsiębior-
cykuszeniwizjamiglobalnegorozwojuwykonująwszelkieżyczeniarządu,asłuż-
bypropagandowedrobiazgowodbająowizerunekprzywódcy”.SamXiJinpingjest
nazywanynPutinemplus”zuwaginanowielewiększąefektywnośćjegorządów,
większąwładzęiwiększeambicje”46.Możnadodać,jedynepodobieństwopole-
ganatym,żemożerządzićtakdługojakPutin.
Wyzwaniem,którestanęłodziśprzedChinami,jestprzełamanieoporuUSAiin-
nychkrajówprzednarzuceniemświatuchińskiej,jednostronniedlanichkorzystnej
wersjiglobalizacji.Dotychczasowe,bardzoselektywnetraktowanieprzeznieglo-
balizacji(wystarczyporównaćwysokośćbariercelnychChinikrajówZachodu,nie
mówiącjużozupełnienieporównywalnychzaporachpozataryfowych)byłoprzez
Zachódzróżnychwzględówtolerowane.Jednakgdypodwpływemkorzyściwy-
nikającychbezpośredniozglobalizacjinaglobalnejsceniedokonujesięzmiana
układusiłmocnonakorzyśćChin,aprzytymZachódprzeżywagłębokikryzys
wewnętrzny,nanaszychoczachdochodzidokonfrontacjiodalszykształtglobali-
zacjiwpowiązaniuzkształtemporządkumiędzynarodowego(todlategoprzestaje
onbyćliberalny).DośćniezręcznaretorykaTrumpaprzeciwkoglobalizacjiwpołą-
czeniuzarbitralnienakładanymisankcjamiigroźbamiużycianbroniekonomicznej
ihandlowej”ułatwiająPekinowiprzedstawianiesięwroliobrońcyglobalizacji.Jest
46Cyt.zaświetnymtekstemS.Czubkowskiej,nPekinzaślubiatechnologie”,GWz22-23grudnia2018r.