Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przeglądsytuacjimiędzynarodowej-aspektyglobalneiregionalne
39
wtymsporohipokryzji,alewizerunkowotoChinyrzecznikiemwolnegohandlu
izdająsiędyktowaćkształtnadchodzącegoporządkumiędzynarodowego47.Takie
wrażeniepojawiłosięzwłaszczanadorocznymszczycieAPECwPapui-Nowej
Gwinei(17-18listopada2018r.)ipojegozakończeniu.Porazpierwszynieprzy-
jętowspólnejdeklaracji(właśniezewzględunastosunekdoglobalizacji,wolnego
handlu,protekcjonizmu),anawetnieudałosięzrobićwspólnegozdjęcia(zpowo-
dusporumiędzyUSAaChinami).TużprzedkonferencjąBiałyDom(wiceprezy-
dentMikePencewHudsonInstitute4października)głośnooskarżyłChinyodąże-
niedohegemoniiistrategięuzależnianiapaństwprzyużyciutakichprojektówjak
nJedenpas,jednadroga”.ZmusiłotoPekindogwałtownejobronyprzedposądze-
niamioniecnezamiaryukrytezabudowąpotężnejinfrastrukturyłączącejChiny
zEurazjąiAfrykąorazpomocątechnicznądlakrajówsłabiejrozwiniętych,któ-
rejelementembyłooczywiścieupowszechnianiechińskiegomodelurozwojowego
(wtymsystemupolitycznego).
WspółczesnywładcaChinXiJinpinguznał,żejużdłużejniemasensukryćsięza
taktykąDenga(udawania,żejestsięsłabszymniżwrzeczywistości,imozolnejbu-
dowypotencjału).Wprawdzieodrzucajęzykdominacji,aleotwarcieprzyznaje,że
Chinygotoweprzewodzićświatu48.ProblemempozostajeAmeryka,któragłów-
niegospodarczejofensywieChinchcesięprzeciwstawićprzedewszystkimprzez
rozwójpotencjałumilitarnego.OgłoszonąprzezTrumpawojnęhandlowązChinami
udawałosięograniczaćdopoziomudoprzyjęciaprzezobiestrony,alenarracjęod-
noszącąsiędoichstosunkówdwustronnychzdominował-ichybasłusznie-termin
zimnawojna.ZresztąwodniesieniudosamejwojnyhandlowejzUSAXiJinping
powiedział,żeoilewzachodniejkulturze,gdydostajesięwprawypoliczek,na-
leżynastawićlewy,otyle„wnaszejkulturzesięoddaje(jakwidać,niedostrzega
onróżnicymiędzyUSAaUEpodtymwzględem…).Tencytatpozwalawyobrazić
sobiemożliwescenariuszekonfrontacjiobumocarstwnatledążeniadoroliglobal-
negonumerujeden.AtutemChinwtejrozgrywce(lubteżtejfazierozgrywki)sta-
łosięprzechwycenieobrażonegonaZachódPutina,czylitakżeRosji.Jednakatu-
temStanówZjednoczonych,jaksłuszniewskazujeprzewodniczącyamerykańskiej
CouncilonForeignRelationsRichardN.Haass,możesięokazaćlęksporejczę-
ścispołecznościmiędzynarodowejprzedrosnącąimilitaryzującąsię(zob.Morze
Południowochińskie)asertywnościąChin,ichgospodarczymegoizmemorazhand-
lowymmerkantylizmem49.Problememwtejchwilijestrównieegoistycznaiuni-
lateralnapostawaadministracjiTrumpawobecwielupaństwisprawmiędzynaro-
dowych.Oprzyszłościtejkonfrontacjimożezdecydowaćzdolnośćkoalicyjnaobu
mocarstw,apostronieUSATrumpsilnieobniżył.
47H.Kozieł,nPociągglobalizacjizmieniabieg”,Rzz7-8kwietnia2018r.(PlusMinus).
48E.Economy,nMocarstwoweplanyXiJinpinga”,TheWallStreetJournalz19lipca2018r.(przedruk
wGWz28-29lipca2018r.).
49R.N.Haass,nCzyChinyiUSAczekanowazimnawojna?”,TheWallStreetJournalz19października
2018r.(przedrukwGWz3-4listopada2018r.).