Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
TomaszJurek
ckich,głogowsko-żagańskichioleśnickichnaDolnym,aopolskich,bytom-
skich,cieszyńskichioświęcimskichnaGórnymŚląsku,awgąszczutych
podziałówgubiąsięnawetprofesjonalnihistorycy.
Szerokierozrodzeniebyłojednymzczynnikówosłabiającychpolityczne
znaczenieśląskiejliniipiastowskiej.JużwpoczątkachXIVw.Śląskrozpadł
sięnakilkanaścieodrębnychdzielnicksiążęcych.Wkrótcepotemziemiata
przeszłapodpanowanieczeskie—wktórymtoprocesiesymbolicznące-
zuręstanowiąprzedewszystkimhołdyzłożoneprzezwiększośćdrobnych
książątwl.1327i1329.Uznanieczeskiejzwierzchnościoznaczałozarazem
zerwaniewielowiekowychwięzówpaństwowychzPolską.Przemianypo-
lityczneodbijałytuzresztągłębszeprocesyspołeczneigospodarcze.Śląsk
wXIIIw.przeżyłniezwykleszybkirozwój,wyrażającysięwpierwszymrzę-
dzieintensywnąkolonizacją,urbanizacjąigruntownąmodernizacjąstruk-
turwładzy.Kryłsięzatymlicznynapływniemieckichosadników,chłopów,
rzemieślników,kupców,atakżerycerzy.Zainicjowałototakżeprzemiany
etnicznewkierunkustopniowejgermanizacji.Śląskstałsięnajbardziejpod
każdymwzględemrozwiniętąspośródziempolskich—aleteżziemiąróż-
niącąsięodwszystkichpozostałychdotegostopnia,żeniemógłjużznaleźć
miejscawzjednoczonymponownieprzezWładysławaŁokietkaKrólestwie.
Upływczasusprzyjałcorazdalszemurozchodzeniusięwspólnychniegdyś
drógdziejowegorozwojuŚląskaiPolski.Trwałajednakstaradynastiaksią-
żęca.Choćpoważnietraciłanaznaczeniu—książętaśląscyXVw.przestali
odgrywaćsamodzielnąrolęwpolitycemiędzynarodowej,żenilisięzwłas-
nymipoddankami,służylijakonajemniżołnierze,abywalinawetsądzeni
jakopospoliciprzestępcy—pozostawałwszakżenimbświetnegopocho-
dzeniaexstirperegumPoloniae.Byłtojedenznielicznychjużfilarów,naktó-
rychpóźniPiastowieopieraćmogliswójprestiżisplendor.
Starodawnadynastiabudziłazrozumiałezainteresowanie.Piastowiebyli
wszechobecninakartachdziełnowożytnychdziejopisówśląskich.Stalisię
teżprzedmiotembadańnaukowychodsamegopoczątkunaukowejhisto-
riografii.Jużjejśląskipionier,GustavAdolfStenzel,wśródlicznychprac
ohistoriilokalnejpozostawiłspecjalnestudiumzgenealogiipiastowskiej
(poświęconePiastomoleśnickim1).DrugapołowaXIXipierwszapołowa
XXw.tookresbujnegorozwojuregionalnejhistoriografiiśląskiej.Wśród
fundamentalnychedycjiźródłowych,poważnychsyntezimnóstwaprac
analitycznychniebrakłoteżbadańnadgenealogiądynastiipiastowskiej.
NastępcaStenzlanadyrekcjiwrocławskiegoarchiwum,HermannGrotefend
(któregonazwiskokojarzysięzpodstawowymdodziśpodręcznikiemchro-
nologiihistorycznej),dałnietylkosumiennyprzyczynekoPiastachwroc-
ławskich,aletakżeopracowałkompletnetablicegenealogiczneksiążątślą-
skich(1875),wśródktórychnajwięcejmiejscazajmowalioczywiściewładcy
piastowscy(oboknichzaśuwzględnienizostalitakżePrzemyślidziopaw-
1
G.A.Stenzel,BeiträgezurAufklärungderschlesischenGeschichte,I.Genealogiederpiastischen
HerzögevonOels,„AllgemeinesArchivfürdieGeschichtedespreussischenStaates”,t.5,
1831,s.244–259.
