Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Teoretyczno-metodologiczneramyprojektubadańzudziałemrodzicówwięźniów
Współcześnieniemówimyjużoodchodzeniuodtradycyjnychwzorówżycia
rodzinnegonarzecz„nowoczesnegomodelurodziny”.Zdajesię,żepostępuje-
myconajmniejojedenkrokdalej,analizująctransferprzemianprzebiegający
odrodzinypostradycyjnejdopojęciaipraktykowaniarodzinypostmoderni-
stycznejczyteż„postrodzinnejrodziny”(Slany2002,2020;Mitręga2011;
Bieńko2020;Sikorska2020).Zmieniająsiępraktyki,działania,akceptowane
ipromowanewspołeczeństwiewzory,alerównieżsamopojęcie„rodziny”
(wwymiarzelingwistycznym)stajesięhasłemponadprzeciętniepojemnym
izmiennokształtnym.Językpostrzeganyjakonarzędziezarządzaniarzeczy-
wistościąniejakodomagasiępoczynieniastosownychaktualizacji.Wdowód
takiegozałożeniamożnaprzywołaćsłowaIwonyBurkackiej(2017),która
poddałaanaliziewspółczesnenazwymodeliżyciarodzinnego.Wtymujęciu
wręczzaskakującewydajesiędążeniedoprecyzjiiwydobywaniaróżnicu-
jącychdanąsytuacjęniuansów.Jakpodkreślaautorka:
niekiedywręczkrytykujesięużywaniesłowarodzinawodniesieniudowspółczesnych
formżyciarodzinno-małżeńskiego.Znaczenietegookreśleniabywabowiemodnoszone
popierwsze–docorazmniejlicznejgrupyosób(nawetdowspólnotdwuosobowych).Po
drugie–doczłonkówspołeczności,pozostającychwodmiennychrelacjachniżtradycyjne,
opisanewsłownikowychdefnicjachznaczeniaomawianegowyrazu(naprzykładgrupa
przyjacielska).Potrzecie–pojawiająsięlubfunkcjonująinnenazwyodnoszącesiędo
opisywanejsfery:[…]monoparentalnośćiwielorodzina,atakżehomorodzina,DINKS,
LAT
,LiLorazbardzolicznewyrażeniazrzeczownikiemrodzina:rodzinapatchworkowa,za-
stępcza,gejowska,zawodowa,przysposabiająca,rozbita,niepełna,zrekonstruowana,kla-
syczna,nuklearna,dwupokoleniowa,wielopokoleniowa,wielodzietna,tradycyjna,typowa,
współczesna,zwykła,nomadyczna(dojazdowa),wizytowa,monoparentalna,monoge-
niczna[…](Burkacka2017:62).
iniepewnośćbadaczy?Znamiennewtymzakresiewydająsięjużsametytułyopracowań
poświęconychproblematycerodzinnej.Sięgającpotekstypowstałedolat90.(przełomulat
dwutysięcznych)możemymówićodominacjiopracowań,którenapoziomietytułuposiadałyod-
niesieniadosprecyzowanegoobszaruanaliz(konkretnepojęcia,stwierdzenia,nazwyrozwiązań
ikoncepcji).Wtakiejformulesugerowałyczytelnikowipewnąuniwersalnośćiponadczasowość
zawartychwewnątrztreści,(jasnośćprzedmiotubadania)–np.„funkcjerodzinne”,„postawy
rodzicielskie”,„przedmiotsocjologiirodziny”,„podstawowepojęciasocjologiirodziny”,„diagnoza
typologicznarodziny”,„rodzinaaosobowość”(zob.m.in.Ziemska1973,1975;Adamski1982;
Piekarski1987;Tyszka,Wachowiak1997;Tyszka1990,1998;Kawula,Brągiel,Janke1998).
Zupełnieinaczejmalujesięobraztytułówwybieranychprzez„dzisiejszepokolenie”bada-
czy.Nierzadkosątopytajnikitypu–„Tradycyjneczynowoczesne?Wzorymacierzyństwa…”
(Dzwonkowska-Godula2015),„Jakajestidealnamatka?”(Maciąg-Budkowska,Rzepa2017),
„Czydziecisąradościąojcówiutrapieniemmatek?”(Konieczna-Sałamatin2009),„Rodzinaco
totakiego?”(Sikorska2020),„IlematkiPolki…?”(Sikorska2012).Badaczeskoncentrowanina
rozstrzyganiudylematówjednocześniepodkreślajątemporalnośćznaczeń,„czasowość”defni-
cji,ulotnośćiciągłą(dez)aktulizacjępojęć.Azatemdominującewtytułachsąwyrażeniatypu
–„orodziniewspółczesnejlubbyciurodzicemwewspółczesności”(Sikorskared.2009;Pujer
red.2016;Tarnowicz2020;Lewicka2020),„współczesneojcostwo/macierzyństwo”(Walczak
2019;Więcławska2020),„obrazojca/matkiwzmieniającejsięrzeczywistości”(Dudak2017),
„nowe/współczesnemodelemacierzyństwa/ojcostwa”(Burkacka2017).Wmoimprzekonaniu
niejesttojedynieefekt„modyjęzykowej”.Płynność,zmienność,niepewność,pędmająswoje
odzwierciedleniewsamymsposobiemówieniaodanymobszarzetematycznym.
