Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
JERZYMODRZEWSKI,AGATAMATYSIAK-BŁASZCZYK
Dynamikęwskazanychwzorówżyciarodzinnegoispołecznąekspozycję
ichtypowychpostaciwyznaczałynastępująceczynniki:
-stratyfikacyjnywparzezekologicznym-miejscapołożeniaspołeczne-
goiprzestrzennegorodzinirodów,azwłaszczaichstratyfikacyjnady-
namika-awansvs.degradacja,względniestabilizacja;stanskupienia
lubrozproszeniaroduirodzinwprzestrzenispołecznejigeograficznej;
-ekonomiczny-udziałrodzinwsystemiegospodarczymorazpozosta-
jącewichdyspozycji,azależneodokolicznościizdarzeńhistorycz-
nychzasobymaterialne,jakrównieżichsytuacyjna,częstoznaczna
chwiejność;
-polityczno-ideologiczny-udziałwsystemiesprawowaniawładzy:ja-
kośćkapitałuspołecznegoijegopolitycznawartośćwhistoryczniekształ-
tującychsięodmiennychformacjachustrojowychpaństwapolskiego;
-historyczno-kulturowyalbocywilizacyjny-historyczniezróżnicowa-
nyudziałwnadawaniuznaczeńkulturzenarodowej:wjejkreacji,in-
stytucjonalizacjiireprodukcjimiędzypokoleniowej16;
-demograficzny-zmiennyudziałwreprodukcjibiologicznejnarodu,
jegoliczebności,długowiecznościiwitalności17.
Wszystkieteczynniki,znajdującesięwdynamicznejkonfiguracji,two-
rząsyndromyuwarunkowańwyznaczającychdwatypowem.in.dlanasze-
gospołeczeństwaidanejwarstwyspołecznejwzoryżyciarodzinnego:
-rodzinyrodowej-rozgałęzionej,leczzintegrowanej,solidarnej,licznej
idysponującejznacznymizasobamikapitałowymi,wtymkapitałem
kulturowymispołecznym,trwaleosadzonejwprzestrzenigeograficz-
nej,strukturzespołecznejipamięcinarodowej;
-rodzinyzatomizowanej-bezkorzenirodowych,rozproszonej,stale
zagrożonejegzystencjalnie(zależnejekonomicznieisocjalnie),tworzą-
---
---
---
---
---
--
skiej,zaangażowanejideowoipraktyczniewbudowęnowegoporządkuspołecznego.Zob.
monografieiartykułypoświęconerodzinie:Z.Tyszka,Przeobrażeniarodzinyrobotniczejwwa-
runkachuprzemysłowieniaiurbanizacji,PWN,Warszawa1970;tenże,Rodzinaazakładpracy,
IWCRZZ,Warszawa1971;A.Kłoskowska,RodzinawPolsceLudowej,w:Przemianyspołeczne
wPolsceLudowej,red.A.Saragata,PWN,Warszawa1965;B.Kaczmarczyk,Warunkibytuludno-
ściwiejskiejwczterdziestoleciupowojennym,w:Przeobrażeniaspołeczno-kulturowe…,dz.cyt.
16Zagadnienietoporuszaliwswoichpracachpoświęconychrodziniepolskiejwokresie
powojennym:J.Chałasiński,J.Szczepański,S.Kowalski,Z.Tyszka,A.Kłoskowska,W.Adam-
ski,L.Dyczewski,P.Kryczka,W.Warzywoda-Kruszyńskaiwieluinnych,wśródktórychnie
zabrakłorównieżpedagogówspołecznychzS.Kawulą,A.Radziewiczem-Winnickim,E.Ma-
rynowicz-HetkąiJ.Brągielnaczele.
17Systemywartościaprocesydemograficzne,red.K.Slany,A.Małek,I.Szczepaniak-Wiecha,
Nomos,Kraków2003;PodstawoweinformacjeorozwojudemograficznymPolskiwlatach2000-2009,
GUS,Warszawa2010;PrzyszłośćdemograficznaPolski,red.J.T.Kowalewski,A.Rossa,AUL,
Łódź2009.
