Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
LidiaŁysiuk
Rodzinajakomiejscespotkaniazmiłością
25
poziomemocjinegatywnychwtrakcierozwiązywaniakonfliktów(Simpson,Col-
linsiin.2007),macierzyńskawrażliwośćwokresieniemowlęcymtworzyfun-
damentdlarozwojurelacjiromantycznychwewczesnejdorosłości(Hefernan,
Fraley2015).
Rozpatrywaniedanychdotyczącychrozwojuprzywiązaniawkontekścieteorii
miłościFrommalubteoriimotywacjiMaslowapozwalastwierdzić,żepotrzeba
przywiązaniafunkcjonujenapodstawiezasadydeficytulubinnymisłowydzieci
dążądotego,żebyuzyskać(mieć)bezpiecznerelacjezosobąznaczącą.Natomiast
niemniejważnymjestwyjaśnieniedrugiejstronyontogenetycznegorozwojubli-
skości,amianowicierozwijaniesięinicjatywnościwustaleniuwięziemocjonalnej,
cowymagaumiejętnościwczuwaniasięwprzeżyciadrugiejosoby,widzeniasytu-
acjizjejperspektywyorazzdolnościwyrażaniaswojegozrozumieniaidawania
wsparciaemocjonalnego.Chodzituoproceswzrostuempatii,któratworzyfun-
damentmiłości.
Wiadomo,żejużwdrugimrokużyciadziecizaczynająpomagaćinnejoso-
bie,kiedyonasięstresuje:dzielićsię,odwracaćuwagę,wyrażaćzaniepokojenie
mimikąorazwerbalnie(Knafoetal.2008;Zahn-Waxleretal.1992).Podstawą
tegozachowaniajestempatiaemocjonalnaokreślanajakoprzeżywanietakich
samychuczućistanówpsychicznych,którepojawiająsięuinnejosoby.Hofman
definiujetąempatiętakżejakoempatięegocentrycznąponieważ,jegozdaniem,
dzieciwyrażająwsparciewsposób,którymógłbybyćkorzystnydlanichsamych
wpodobnejsytuacji.Kognitywnalubpoznawczaempatiajakopozycjaumysło-
wa,pozwalającaspojrzećnasytuacjęzperspektywyinnegoczłowiekaiodróżnić
własnestanypsychiczneodjegostanówiprzeżyć,zaczynasięrozwijaćnakońcu
trzeciegorokużycia,nacowskazująbadaniaprzeprowadzonewramachteorii
umysłu(Gopnik,Wellman,1992).Wiekprzedszkolnyjestokresemintensywne-
gorozwijaniasiępoznawczychmechanizmówempatiilub-mówiącdefinicjami
Piagetowskimi-wiekpokonywaniaegocentryzmu.
Empatianaróżnesposobywarunkujerozwijaniesięmiłości.Popierwsze,ona
przyczyniasiędopoczątkowegodoświadczeniasamodzielnegoustaleniaemocjo-
nalniebliskiejwięzizrówieśnikami,pojawieniasięprzyjaciela,zktórymdziecko
sympatyzujeizktórympreferujebawićsięispędzaćczas.StrayeriRoberts(1996)
odkryli,żeempatiazostałaściślepołączonazzachowaniemprospołecznymiroz-
wojemprzyjaźniudzieciwokresieod5do13lat.Badaniawskazują,żeokoło
połowydzieciwwiekuprzedszkolnymjużmająprzyjacielaiterelacjeczęstooka-
zująsiędośćstałymiwczasie(GershmanandHayes,2003).Wzajemnośćiwięk-
szabliskośćmiędzyprzyjaciółmipodkreśla,żeprzyjaźńróżnisięodkoleżeństwa
(Lindsey,2002).Wrelacjachprzyjacielskichdzieciodczuwająsiebiebezpiecznie,
mająpoczucieprzynależnościizmniejszeniastresu.Podrugie,empatiajestjed-
nymzczynnikówwarunkującychrozwójmoralności(Aksan&Kochanska,2005;
Hofmann,2006).
