Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
I.Obliczakryzysuwspółczesnychrodzin
środowiskarodzinnegonabrałacharakterutraumatycznegoigłębokoerozyjnego.
Dokonywałasiębowieminadalpostępuje,wklimaciepermanentnegozagrożenia,
konfliktówspołecznychwywołującychlękprzedprzyszłością,kryzysuwartościmo-
ralnych,chronicznegostresu,frustracji,rozczarowania,utratypoczuciasprawstwa,
zaburzeńemocjonalnych,biernościibezradności.Nagłeigłębokiezmianyspołecz-
no-ekonomiczno-gospodarczestałysięnośnikiemtraumyspołecznejinadalsilnie
determinujążycierodzinneorazróżnicująsposobyradzeniasobiezsytuacjami
problemowymi(kryzysowymi).
WkońcuXXwieku,wobrębietradycyjnegomodelurodziny,wystąpiłylicz-
nemutacje.Dałyonewefekciemozaikowyobrazróżnychformżyciarodzinnego,
takichjakzwiązkikohabitanckie,homoseksualne,poligamiczne,rodzinyzrekon-
struowane(Kawula,2003).Corazczęściejpojawiająsiętakżemałżeństwamiesza-
ne,otwarte,bezdzietneorazzjawiskosamotnejegzystencji(Kwak,2009;Szumilas,
2006).Teformyżyciaquasi-rodzinnego,nieodpowiadająceklasycznejdefinicjiro-
dziny,powstaływskuteksukcesywnegoosłabianiasięnormatywnych(moralnych)
ramtradycyjnejformyżyciarodzinnegoomodelumałżeńskim.A.Kwak(2005)
określajemianemrodzinalternatywnych.Wróżnychkręgachkulturowychdotej
grupyrodzinzaliczanewszelkiezwiązkimiędzyludzkieorazpartnerskieukłady
wzajemnychpowiązańseksualnychiekonomicznych,wykazującecechymałejgru-
pyspołecznej,aleniebędącezwiązkamiformalnymi(Kawula,2006b).
WPolscejestobecnieobserwowanymiędzypokoleniowyrozdźwiękdotyczą-
cymodelimałżeńsko-rodzinnych.JakwykazałybadaniaZ.Dąbrowskiej(2005),
pokolenienajstarszepragnie,abywramachtransmisjikulturowychwzorcówor-
ganizacjiżyciarodzinnegobyłkontynuowanymodeltradycyjny,opartynazwiązku
małżeńskimorazsystemietradycyjnychwartości,któregoosiąjestdziecko.Wro-
dzinietradycyjnejwspólniezamieszkującej,dzieckoprzechodzinaturalnytrening
zachowańspołecznych.Uczącsięprzestrzeganianormrodzinnych,nabywawie-
dzęopodstawowychmechanizmachfunkcjonowaniaspołecznego.Ważniinni
dlaniegomodelamiiautorytetamizarazem.Nieoznaczatojednak,żerodziny
tradycyjne(synonimharmoniiimiłości)żyjąwidealnejstabilnościiszczęściu.
Onerównieżnaznaczonepiętnemludzkichsłabości,siedliskiemnieporozu-
mieńikonfliktów,przemocydomowej(wtymseksualnej),toksycznychzwiązków
iniewydolnościwychowawczej.Pokoleniemłodszeaprobujenatomiastnajczęściej
modelpartnerski,wktórymobojemałżonkowiepracujązawodowoorazwariant
zrolamiwyznaczonymipłcią.
Współcześniepojawiłasięgruparodzinomodelunietypowym,utworzonaza-
równozrodzinostrukturzesformalizowanej,jakinabazietzw.wolnegozwiązku.
Dogrupyrodzinomodelunietypowymjestprzyporządkowanytylkojedenmodel
ocharakterzekohabitanckim,wktórympartnerzyprowadząwspólnegospodarstwo
domowe,aleposiadająniepełneprawaizobowiązaniawobecsiebieiwspólnego
potomstwa.Wgrupiezwiązkówformalnychusytuowanerodzinyzrekonstruo-