Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Pojęciejakościżyciawróżnychdyscyplinachnaukowych
13
Psychologiaposługujesięterminemjakościżyciaprzedewszystkim
wtedy,kiedypróbujescharakteryzowaćjegowyznaczniki,iztegopowo-
dubadatakiestany,jakwartościowanieżyciaczysatysfakcjażyciowa14.Jak
podkreślaAugustynBańka,zperspektywypsychologiijakośćżyciajestka-
tegorią,którazmieniasięwwynikucodziennychdoświadczeńczłowieka
istanowirezultatjegociągłegorozwoju.Jegoistotąjestwypracowaniewa-
runkówistandardównapotrzebyporównywaniaotrzymywanychnaprze-
strzeniczasuinformacji15.Częstowpsychologiijakośćżyciautożsamiana
jestzszerokorozumianympoczuciemzadowoleniaorazszczęściajednost-
ki.Wtymujęciuczłowiekpostrzeganyjestholistycznie,jakocałość,która
jestscalonawewnętrzniezszerokopojmowanymisytuacjamiżyciowymi,
istniejącazarównowsytuacji(rozumianejjakoukładstosunkówześwia-
tem),jakiwsystemieperspektywiprojektówżyciowych(utożsamianej
zukłademrelacjizprzyszłością)16.Zdaniemniektórychprzedstawicielitej
dyscyplinynaukowej,wtymAngusaCampbella,jakośćżycianależyjednak
rozważaćzperspektywyindywidualnychpotrzebczłowieka,aniejedynie
zpoziomudostępnościorazkonsumpcjidóbr17.Badaczuważa,żejakość
życiamusibyćdostrzeganaprzezobserwatora18.
StanisławKowalikutożsamiajakośćżyciazsumąprzeżyć,któreod-
czuwaczłowiekwczasiepewnegookresużycia19.Autoruważa,żetermin
tennależywłączyćdosferyprzeżyciowejjednostkiinazywająjakością
życiapsychicznego.Traktujeonprzeżyciejakowyeksponowanyrodzaj
stanuświadomości,którywywoływanyjestpoprzezimpulsywywodzące
sięzotoczenia(bodźce,zmiany,zdarzenia).Tenstancechujepewnakom-
pleksowość,jednoznacznewyodrębnieniewodniesieniudoinnychstanów
psychicznych.Ponadtopozostawiaontrwałyśladwpamięciczłowieka
orazstanowidlaniegowyjątkowąwartość,gdyżtraktujegojakoosobisty,
anawetintymnyelement.S.Kowalikpodkreśla,iżkażdyczłowiekmainną
zdolnośćdodoświadczaniaprzeżyć,cooznacza,żetakasamainforma-
cjaotrzymanaprzezjednąosobębędziepobudzałajądoodnalezieniawe
własnychdoznaniachwielupowiązańzdysponowanąwiedzą.Tymczasem
innaosobaniebędziewstaniewykorzystaćtychwiadomościwopisanypo-
wyżejsposób.Pierwsząosobębędziewięccharakteryzowaładobrzerozbu-
14J.Daszykowska,Jakośćżyciawperspektywie,s.46.
15T.Rostowska,Małżeństwo,rodzina,praca,s.17.
16D.Kubacka-Jasiecka,Psychologiawobecproblematykizmiany,w:Człowiekwobec
zmiany.Rozważaniapsychologiczne,red.eadem,Kraków2002,s.12–14.
17M.Łuszczyk,Pomiarjakościżyciawskalimiędzynarodowej,Kraków2013,s.101.
18A.Campbell,Aspiration,satisfactionandfulfillment,w:Tehumanmeaningofsocial
change,red.A.Campbell,P.E.Converse,NewYork1972,s.442.
19K.Nowak,Jakośćżyciawchorobie,s.15.
