Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
D.Raś,RodzinyubogieiprzestępczośćodXVIdoXXwieku,Kraków2011
ISBN:978-83-7587-873-8,©byDanutaRaś2011,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2011
18
I.Dobroczynnośćizainteresowanieprzestępczością...
W1170ks.MieszkoIIIStarywPoznaniuprzykościeleśw.Michałaufundował
szpital,którymopiekowalisięjoannici.W1203biskupkrakowskiPełkaufundo-
wałwSławkowieszpitaldlagórników,prowadzonyprzezzakonŚwiętegoDucha.
Szpitaltenw1244rokuzostałprzeniesionydoKrakowaipełniłażdoXVIIIwie-
kurolęszpitalawzorcowego(generalnego)dlacałejRzeczypospolitej14.
OdIXwiekurozrastałsięwEuropiezakonbenedyktynów,założonywVIwie-
kuweWłoszech.WXIIIwiekupowstałyzakonyżebracze,wktórychzakonnicy,
zgodniezregułą,prowadziliubogieżycieipomagalipielgrzymom(św.Franciszek
zAsyżu,„zaślubionyzPaniąBiedą”).
Innąformąlikwidowaniabiedybyłozakładaniedomówpracy.Londyński
Bridewell(1sso),dompracyprzymusowej,byłpionierskąinstytucjąopartąnaza-
łożeniu,żenajbardziejskutecznąformąkaraniazdrowychżebrakówiwłóczęgów
byłoposłanieichdopracy.WkrótkimczasiewAngliibyłojużdwieścietakich
domówpracy.Rekrutacjamiałacharakterprzymusowy.Powstawałyzinicjatywy
królaEdwardaVIibiskupaLondynu,MikołajaRidleya.Osobychorewysyłano
doszpitali,apoozdrowieniuprofilaktyczniepoddawanochłoście.WBridewell
zorganizowanowarsztatyróżnychspecjalności,nadktórymisprawowalikontrolę
wykwalifikowanirzemieślnicy.Zakładmiałleczyćpracąorazzmuszaćżebraków
iprostytutkidopracy.Jednakpopewnymczasieokazałosię,żefunkcjetespełniał
wcorazmniejszymstopniui„jakkażdewięzieniespełniałrolęmiejsca,wktórym
aspołecznytrybżycianabierałcechtrwałości”1s.Pewnapoprawaworganizacjitych
domów,którebyłyopartenaprzędzeniubawełny,nastąpiławXVIIwieku.Szcze-
gólnyrozgłoszdobyłyholenderskiedomypoprawcze(Amsterdam1s9s),mające
charakterpenitencjarny,wktórychzamykanorównieżprzestępców.Wdomach
tychłączonokaręiopiekęspołeczną.Kolejnedomypracyprzymusowejpowsta-
ływNiemczech1δ:wLubece,Bremie,Gdańsku(1δ29)iWrocławiu(1δ70).Były
tomanufaktury,wktórychkładzionojednocześnienacisknapoprawęmoralną.
Osobytamumieszczonewykorzystywanodoróżnychpracprzymusowych,co
miałonaceluprzystosowanieubogichdowymogówżyciaspołecznego.
PapieżGrzegorzXIIIw1sg1rokuutworzyłwRzymieduży(nags0osób)
szpitaldlażebraków,chorychistarych;jednocześniebyłotomiejscepracy.Idea
zamknięciażebrakówiwłóczęgówzostaławprowadzonawżycie17.
WeFrancjiwXVIIwieku(zaczasówMariiMedycejskiej)nastąpiło„wielkie
zamknięcie”ludziubogichwszpitalachgeneralnych.Byłatopewnaformanowo-
żytnejfabrykizjejregulaminem.Początkowozamkniętog00ubogich,później
liczbatawzrosłado2200.Osoby,któreniewypracowałydziennejnormy,karano
14C.Kępski:Ideamiłosierdzia...,s.2s.
1sB.Geremek:Litość...,s.2sg.
1δTamże,s.2δ1–270;J.Śliwowski:Prawoipolitykapenitencjarna.Warszawa,PWN19g2,s.34–37.
17C.Kępski:Ideamiłosierdzia...,s.37.
