Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁI
Stanbadań
Badaniaprowadzonewlatach50.oraz60.XXwiekuprzyniosłyzmianępa-
radygmatuwpostrzeganiukulturydawnychMajów-przestalibyćonitylkopa-
cyfistycznienastawionymikapłanamiiobserwatoraminieba,astalisięwładcami,
czasamiwręczmakiawelicznymi,walczącymiowpływyidobramaterialne.Ta
nherezja”wobecpowszechniepanującychpoglądówpropagowanychprzezów-
czesneautorytetymajanistyki,jakSylvanusMorleyczyJ.EricThompson,była
pokłosiempracprzeprowadzonychm.in.przezJurijaKnorozowa,któryznacząco
przyczyniłsiędoodszyfrowaniapismaMajów,orazTatianęProskouriakoff,która
udowodniła,żeinskrypcjezawierająinformacjehistoryczne,anietylkodaneas-
tronomiczne.Przyniosłyonenowąjakośćwbadaniach,umożliwiająctymsamym
eksplorowaniedotychczasnieznanychobszarówwmajanistyce.Dotakichmożna
zaliczyćstudianadroląartystywspołeczeństwiedawnychMajów.
Pierwszesystematycznepracenadtąwysokowyspecjalizowanągrupąosób
sięgająswoimikorzeniamilat70.XXwieku.Powszechnieprzyjmujesię,żepub-
likacjaartykułuSupernaturalPatronsofMayaScribesandArtistswybitnego
badaczaMichaelaCoezapoczątkowałatennowynurtbadawczyw1977roku.
Badaczówzestawiłpowtarzającesięwikonografiicharakterystyczneelementy,
któreidentyfikowałyprzedstawionąfiguręjakoartystę.Przeprowadzonaanaliza
zgromadzonegomateriałuikonograficznegowykazała,żewpanteoniebóstwist-
niejepewnagrupaistotponadnaturalnych,któresprawowałypieczęnadtąwysoko
wyspecjalizowanączęściąmajańskiegodworu.Byłotooznakąwielkiegoprestiżu,
jakimcieszyłosięichzajęciewspołeczeństwiedawnychMajów.Jegoustalenia
zostałypowszechnieuznaneprzezpóźniejszychbadaczy(Coe2004).
RównoleglebadanianadpozycjąmajańskichartystówprowadziłMarvinCo-
hodas,który,analizująckorpuszabytkówzYaxchilán(1972),stworzyłpierwszy
nbiogram”artystyczny(1979),przypisującautorstwokilkuzabytkówrzeźbiarzowi
nazwanemuMistrzemzBudowli13(ang.MasterofStructure13).Wbadaniachnad
majańskąsztukąprekolumbijskąporazpierwszyzastosowanowówczasmetodę
atrybucjiopracowanąprzezGiovanniegoMorelliego.Byłotomożliwe,ponieważ
natymstanowiskuarcheologicznymzachowałysięlicznezabytkiwstaniebardzo
dobrym,costanowiwaruneksinequanondlatakiejanalizy.Kilkalatpóźniejznana
