Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
ROZDZIAŁI
amerykańskahistoryksztukiMaryMiller(1985)równieżprzedstawiłareferatdoty-
czącypracującegowYaxchilánartysty,któremunadałaprzydomekCookieCutter
Master.TowłaśniejemuprzypisałaautorstwoznanychnadprożyzBudowli23.
Początkowopostaćartystybyłapostrzeganaprzezpryzmatmetodologiity-
powejdlahistoriisztuki,któraciąglejestaktualnaiwykorzystywanawnajnow-
szychbadaniach(AimiiTunesi2017).Jednaktakaperspektywabadawczanie
wyczerpywałapotencjałuinformacyjnegozachowanychzabytków.Wieleznich
zawierałotekstyglificzne,któremogłyrzucićnoweświatłonarolęartystywspo-
łeczeństwiemajańskim.Dziękiznacznympostępomwodszyfrowywaniupisma
glificznegowlatach80.XXwiekustałosięmożliweuzyskaniedodatkowych
danychotejwysocewyspecjalizowanejgrupierzemieślników.Odkrytobowiem
istnieniespecjalnychformułekjęzykowych,którefunkcjonowałyjakopodpisy
twórcówodpowiedzialnychzastworzeniedanegodzieła.
Autoremtegoprzełomowegoodkryciabyłmłodywówczasamerykańskiba-
daczDavidStuart.Przedstawiłonprzekonująceargumenty,żepozwrocieutz)ihb,
takczęstowystępującymwtekstachnapolichromowanejceramice(np.K1485),
następujesekwencjawprowadzającaimięwłasneplusewentualnetytułydanej
osoby.Formułatajesttłumaczonajakontojestjego/jejpismo”(Stuart1987,5-7).
Dalszebadaniawykazałyistnieniejeszczejednejsekwencjiglificznej,którawska-
zywałatwórcęwykonanegoprzedmiotu.Drugizwrotdotyczącysygnowaniadzieła
odczytywanyjestprzezniektórychepigrafikówjakoyuxul,inniużywająterminu
nlu-nietoperz”(ang.nlu-bat”),ponieważmająwątpliwościcodolekturyznaku
przedstawiającegogłowęnietoperza14.Zwrottentłumaczonyjest:ntojestjego/jej
rzeźba”.Wybórjednejzdwóchmożliwychformpodpisubyłuzależnionyodmeto-
dy,jakiejużytowprocesieozdabianiapowierzchniprzedmiotu.Jeślizastosowano
pędzel,toimięartystywprowadzanozapomocąformułyutz)ihb;zkoleiyuxul
pojawiałosięnaprzedmiotachrzeźbionych(Stuart1989a,154).Identyfikacjatych
dwóchformułek-sygnaturmiaładalekosiężneskutki.Dostarczyłaonaniezbitych
dowodównato,żeniektórzymajańscyartyścipodpisywaliswojedzieła,cobyło
ewenementemnakontynencieamerykańskimwczasachprekolumbijskich.nCiem-
newieki”całkowicieanonimowejtożsamościskrybówirzeźbiarzy,skutkujące
częstonadawaniemimprzezwspółczesnychnaukowcówprzydomków,minęły,
przynajmniejwpewnymzakresie,bezpowrotnie.Wkońcumoglioniprzemówić
własnymgłosem.Rozwójepigrafikidostarczyłnarzędzi,którepozwoliłydokładniej
określićpozycję,jakącieszylisięwspołeczeństwie,aniejednokrotnieprzywrócić
imutraconątożsamość.
Równocześniemetodyanalizyikonograficznejzostałyudoskonaloneprzez
JustinaKerra,któryopracowałnowątechnikęfotograficzną,tzw.roll-out,nie-
ustannierozwijanąodczasupublikacjiksiążki-albumuTheMayaScribeandHis
14Więcejinformacjidotyczącychanalizyepigraficznejutz)ihborazyuxulpodanowrozdz.3.
