Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
13
Wśródwieludefinicjidemokracjimożnawyróżnićte,któreidentyfikują
jakodemokratycznyustrójwładzywiększości,oddzielonejodmniej-
szościwdrodzeprzeprowadzanychokresowowyborów,ograniczonej
prawemprzezwiększośćstanowionym10.Jednaktakierozumieniede-
mokracjipozwalauznaćzaodpowiadającyparadygmatowidemokracji
ustrój,wktórymwiększość,mającmonopolnastanowienieprawaijego
stosowanie,pozbawiawyboryichzasadniczejroli,jakąjestumożliwienie
rywalizacjipolitycznejopartejnawoliwyborców.Wtakrozumianym
ustrojudemokratycznymwolasprawującychwładzęnapodstawiele-
gitymacjiwyborczejmożeokazaćsiętaksamoautorytarna,jakmato
miejscewpaństwieokreślanymmianemdyktatury.
Istotneprzesłankiustaleniaznaczeniazastanegopojęciademokracji
wkrajowymporządkuprawnymwynikajązzasadydemokratycznego
państwaprawnego.Fundamentemowegopaństwajestnzasadanadrzęd-
nościKonstytucji”11,którabyłabyfikcją,gdybyobejmowałauznanie,
żeowanadrzędnośćustawyzasadniczejsprowadzasiędopanowania
większościzdolnejnadaćnormomkonstytucyjnymdowolnątreść,tak-
żerównoznacznązdoprowadzeniemdonerozjifundamentówtego
państwa,doktórychnależyzaliczyćgodnośćludzkązjednejstrony
iunikaniearbitralnościwdziałaniuwładz-zdrugiej”12.
Przesłankązachowaniaautonomicznegocharakteruzastanegopojęcia
demokracji13jesttakajegointerpretacja,którasprawi,żeznaczenie
nadanetemupojęciubędzieadekwatnedocałokształtuzasadiwartości
konstytucyjnych.Konstytucjaposługujesiępojęciemdemokracjinie-
opatrzonymżadnymprzymiotnikiem.Nieoznaczatojednakwyrażone-
gowtensposóbprzyzwoleniananadaniedowolnegoznaczeniaowemu
pojęciu.Jestonobowiemukształtowaneprzezpostanowieniawstępu
doKonstytucji,zwłaszczatedotycząceprzyrodzonejiniezbywalnej
10
Por.F.Zakaria,TeRiseofIlliberalDemocracy,nForeignAfairs”1997/22.
11
TakTKwuzasadnieniuwyrokuz22.09.2006r.,U4/06,OTK-A2006/8,poz.109,
LEXnr208375.
12
TakTKwuzasadnieniuwyrokuz12.12.2005r.,K32/04,OTK-A2005/11,poz.132,
LEXnr181611.
13
Por.R.Piotrowski,PojęciazastanewKonstytucjiRP
.Dylematyteoriiipraktyki
[w:]Źródłaprawa.Teoriaipraktyka,red.T.Giaro,Warszawa2016,s.29in.