Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Samorządterytorialnyjakozinstytucjonalizowanaformapartycypacjispołecznej
11
-zorganizowanejspołecznościościśleokreślonychrolach.Podobnietwórcapozytywizmu
AugusteComtetwierdził,żespołeczeństwaniedasięwprostysposóbrozłożyćnajednostki,
takjakpowierzchnięgeometrycznąnalinie,alinięnapunkty5.Nowoczesnawizjaspołeczeń-
stwaobywatelskiego,stanowiącegosynonimpaństwa,zostałarozwiniętaprzezJohnaLocke’a.
Wedługniegospołeczeństwoobywatelskietworzycałokształtinstytucjipolitycznychispo-
łecznych,zapewniającychkorzystanieprzezobywatelizichprawpolitycznychiekonomicz-
nych6.TemupoglądowiprzeciwstawiałsięGeorgW.F
.Hegel,dlaktóregospołeczeństwo
obywatelskiestanowiłospołecznośćpośredniąmiędzyrodzinąapaństwem-działałoono
wdziedziniestosunkówgospodarczychispołecznychznajdującychsiępozazakresembez-
pośredniegozainteresowaniapaństwa,wpozarządowejsferzeżyciazbiorowego7.
Wlatach80.XXw.wkręgachbrytyjskiejmyślikonserwatywno-liberalnejukształtowanyzo-
stałpogląd,żespołeczeństwoobywatelskiejestspołeczeństwemHodpowiedzialnym”,tzn.od-
powiadającymzasamodzielnerozwiązywanieswoichproblemów8.WedługEuropejskiejKarty
SamorząduTerytorialnego,opracowanejwramachRadyEuropywStrasburgu15października
1985r.9,samorządpełnirolęinstrumentuuczestnictwa(czylipartycypacji)obywateliwkierowa-
niusprawamipublicznymi.Prawoizdolnośćspołecznościlokalnychdokierowaniaizarządzania
zasadniczączęściąsprawpublicznych,naichwłasnąodpowiedzialnośćiwinteresieichmiesz-
kańców,jestrealizowaneprzezradyizgromadzenia,wskładktórychwchodzączłonkowiewybie-
raniwwyborachwolnych,tajnych,bezpośrednichipowszechnych.Prawodotworzeniaorganów
wybieralnychniewykluczamożliwościodwołaniasiędozgromadzeńobywateli,referendumlub
każdejinnejformybezpośredniegouczestnictwaspołeczeństwawsprawowaniuwładzy10.
Współcześniewsystemachpaństwowycheuropejskichipółnocnoamerykańskichmożna
wyróżnićdwarodzajepaństw:scentralizowane(unitarne,czylijednolite)iniescentralizowa-
ne(federalne,czylizwiązkowe).Wpierwszymznichsamorządterytorialnymożesprawować
tylkotenfragmentwładzywykonawczej,najakipozwalamuprawostanowioneprzezorgan
centralny.Wdrugimrodzajupaństwwystępujepionowypodziałwładzyustawodawczejiwy-
konawczejpomiędzyfederacjęijejczęściskładowe11.Woburodzajachsamorządterytorialny
jestorganizacjąprzymusową,wynikającązprzyjętegoustroju,służącądowykonywania,prze-
kazanychmuustawowo,zadańpublicznych.Dobrowolną,wprzeciwieństwiedosamorządu
terytorialnego,formąuspołecznieniawładzypublicznejsąorganizacjepozarządowe(NGO
-Non-GovernmentOrganization),wykonującespołeczniezadanianależącezasadniczodo
zakresudziałańinstytucjipublicznych12.
15H.Izdebski,Samorządterytorialny.Podstawyustrojuidziałalności,Warszawa2001,s.24.
16Ibid.
17Ibid.
18Ibid.,s.25.
19EuropejskaKartaSamorząduTerytorialnego,DziennikUstaw1994,nr124,poz.607.
10Ibid.,art.3ust.2.
11H.Izdebski,op.cit.,s.17.
12H.Izdebski,op.cit.,s.21.
