Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wstęp
przepisówprawnych,zapomocąwypracowanychprzezteorięmetodwykładni,
zuwzględnieniemszerszegokontekstunormatywnegoispołecznego,wjakim
przepisytefunkcjonują1.Celemtejanalizybyłodoprecyzowanieznaczenia
iustaleniasensuorazzakresupojęć,jakimiwtekstachprawnychposłużyłsię
ustawodawca,ichusystematyzowanieczywreszcie,wniektórychsytuacjach,
próbazaproponowaniatakiegoichrozumienia,którebyłobyniesprzecznezobo-
wiązującymstanemprawnym,spójnewewnętrznieiwzajemniesięuzupełniają-
ce,zgodniezpostulatemracjonalnegoustawodawcy.
Takaanalizabyławstępemdlaszerszejrefleksjidotyczącejmiejscanorm
przewidującychquasi-kary(lubinnekonsekwencjebędącepochodnąstosowania
prawakarnego)wsystemieochronyprawnejśrodowiskaorazichprzydatności
wrealizacjipolitykiprawnejpaństwanaetapiestanowieniaorazwfaziestoso-
waniaprawa.Iwtymzakresieprzedstawiłamzsyntetyzowanewnioskipłynące
zanalizystatystykisądowejiaktsprawy,choćszczupłośćmateriałuniepozwala,
moimzdaniem,naformułowaniewnioskówkategorycznych.
Drugorzędneznaczeniemiałametodahistoryczna(pomocnajednakprzy
przedstawieniugenezyorazewolucjipewnychinstytucji)czydokonywanenie-
kiedyzestawieniaprawno-porównawcze,nieaspirującezpewnościądomiana
pogłębionejwtymkierunkuanalizy(niezależnieodcelowościprzedstawienia
pewnychrozważańfunkcjonalnychwinnychkrajach,przedmiotembadania
byłpolskisystemprawny,wtymzwłaszczaprzepisyustawyoodpowiedzialno-
ścipodmiotówzbiorowychzaczynyzabronionepodgroźbąkary,wzakresie,
wjakimodnosićsięmogądoochronyśrodowiska)2.Starałamsiętakżeuwzględ-
nićwskazaniawynikającezmiędzynarodowegoieuropejskiegoprawaochrony
1Wodniesieniudodogmatykiprawaimetodyprawno-dogmatycznejzob.wszczególności
J.Lande,Studiazfilozofiiprawa,wopracowaniuK.Opałka,zewstępemJ.Wróblewskiego,War-
szawa1959,s.622-626;K.Opałek,Problemymetodologicznenaukiprawa,Warszawa1962,
s.60in.;S.Ehrlich,Otakzwanejdogmatyceprawa[w:]Studiazteoriiprawa,(red.)S.Ehr-
lich,Warszawa1965,s.59-69;A.Peczenik,Wartośćnaukowadogmatykiprawa,ZNUJ,Kraków
1966,s.5-7;K.Opałek,J.Wróblewski,Zagadnieniateoriiprawa,Warszawa1969,s.353-355;
J.Wróblewski,Paradygmatdogmatykiprawaaprawoznawstwo[w:]Szkicezteoriiprawaiszcze-
gólnychnaukprawnych,(red.)S.Wronkowska,M.Zieliński,Poznań1990,s.31-32.Obecnie
sporaczęśćwspółczesnychteoretykówprawawydajesiędystansowaćodtradycyjnejmetodyjako
rzekomoprowadzącejprawoznawstwowślepąuliczkęinterpretacjiiporządkowaniapojęć,zob.
L.Morawski,Główneproblemywspółczesnejfilozofiiprawa.Prawowtokuprzemian,WPPWN,
Warszawa1999,s.291-308.Zob.takżeświetneuwagidotycząceanalizylingwistycznejzawarte[w:]
J.Stelmach,B.Brożek,Metodyprawnicze,Kraków2006,s.109in.
2Zpewnościąniemożnauznaćdokonanychprzezemnieustaleńzabadaniaporównawcze,choć
oczywiścieposługiwałamsiętechnikamizgodnymizprawnymidyrektywamimetodprawnopo-
równawczych,tj.ostrożności,kompatybilności,ekwiwalentnościinstytucji,wielopłaszczyzno-
wości.Odnośniedozasadizałożeńprawnoporównawczych,zob.M.Ancel,Znaczenieimetoda
prawaporównawczego,wtłumaczeniuK.Piaseckiego,zewstępemI.Andrejewa,Warszawa1979,
s.138-155.Jeżelichodziotreśćizakresprzedmiotubadańprawnoporównawczychorazichmetody
iprzesłanki,przyjmujęzałożeniaprzedstawioneprzezR.A.Tokarczyka,Komparatystykaprawni-
cza,wyd.IV
,Kraków-Lublin1997,s.24-42oraz169-183.
