Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
66
Antropopresjaśrodowiskowo-przyrodniczaodzaraniadziejów-początkirolnictwa
około1m)prostokątnejobstawymegalitycznej,zoriento-
wanejnaosipółnocnywschód-południowyzachód,skła-
dającejsięz47dużychgłazównarzutowych.
Jeszczeinnytypreprezentują3dolmenywkolistej
Rycina4.33.DolmenzKirke
Flinterup
obstawiezKirkeFlinterup(regionZelandia).Jedenznich
znajdujesięwobstawieośrednicy12,5mzłożonejz19
głazówowysokości1,6-2,2m,ajegokomoraowymia-
rach1,3×0,9m,zorientowananaosipółnocnypółnocny
wschód-południowypołudniowyzachód,zbudowanajest
Rycina4.34.Dolmen
z5kamieninośnychi1stropowego(ryc.4.33).Odstrony
PoskærStenhus
południowypołudniowyzachódprowadzidoniejskłada-
jącysięz2kamienikorytarzdługości1,4miszerokości
0,9m.
NajwiększymnaterenieDaniidolmenemzkolistą
Rycina4.35.Dolmen
obstawąjestPoskærStenhuskołoKnebel(południowy
Sømarkedyssen
Djursland,Mols).Jegoobstawaskładałasięz24gła-
zówowysokościponad2miwadzeokoło5t,tworzą-
cychkrągośrednicy13-14m.Pięciokątnakomoragrobowca,zorientowananaosi
wschódpołudniowywschód-zachódpółnocnyzachód,owymiarach2,35×1,7-1,8
miwysokości1,8m,zbudowanajestz5kamieninośnychi1olbrzymiego(owa-
dzeokoło12-15t)kamieniastropowego(ryc.4.34).Odstronywschódpołudniowy
wschódprowadzidoniejkrótkikorytarzszerokości0,7m,złożonyz2kamieni.
Pierwotniecałatakonstrukcjaprzykrytabyłaziemnymnasypem,któryzachował
siędowysokościokoło1m.Wszystkiekamienieużytedobudowytegoobiektu
zostałyprzetransportowanezplażywzatoceKnebel,leżącejokoło2kmnazachód.
Cociekawe-druga,bliźniaczaczęśćskały(czerwonawygranit),zktórejwykona-
nokamieństropowyPoskærStenhus,ważącaokoło19t,zostałaużytadobudowy
innegodolmenu,zwanegoAgri,oddalonegoo2kmnapółnocnywschód.
Zanajpiękniejkrajobrazowopołożonyduńskimegalituchodzigrobowiecko-
rytarzowySomarkedyssen(ryc.4.35),zlokalizowanykołowsiSomarkenawyspie
Mon(regionZelandia),naszczyciewysokiegonasypu(ośrednicy12,5miwyso-
kościokoło2m).Nieposiadaonobstawy,ajegoośmiokątnakomora,zorientowa-
nanaliniiwschód-zachód,owymiarach2,3×2miwysokości2,1m,nakrytajest
1bardzodużymgłazemwspierającymsięna7kamieniachnośnych.Mniejszyka-
mień,nakrywającykorytarz,odługości2,5miwysokości0,8m,złożonyz4ka-
mieni,posiadanastroniegórnejokoło180-200małych,miseczkowatychzagłębień,
byćmożepochodzącychdopierozepokibrązu.NawyspieMonisąsiedniejwy-
sepceBogoznajdowałosięniegdyśconajmniej119grobowcówmegalitycznych,
zktórychdodziśzachowałosiętylko38;pomimotegojesttojednaznajwiększych
koncentracjimegalitównaterenieDanii(Wierzbicki2012).
