Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
problemybadawcze
|
13
polskiejzatwórcębezsporniepierwszegoinajwiększego.Funkcjo-
nujenietylkojakoromantycznypoeta–autorokreślonychdzieł,ale
wręczjakokategoriaporozumieniakulturowego,wyznaczniktożsa-
mościpolskiejpoezjiisymbolokreślonegosposobumyśleniaowciąż
ważnychkwestiachnarodowychispołecznych,jakoschematwartoś-
ciowaniawpisanywświadomośćPolaków,narzucającytakie,anie
innewyrażanieracjiindywidualnychizbiorowych,jakowreszcie
odebranewrazzwychowaniemszkolnym,wciążtkwiącewnasprze-
świadczenieoposłannictwieliteratury”17.Naniechętnystosunek
badaczydośledzeniawpływówfilozofiiniemieckiejnaliteraturę
polskiegoromantyzmusilnieoddziałały,krytycznewdużejmierze,
zawartewwykładachparyskichwypowiedzipoetyofilozofiiniemiec-
kiej,zwłaszczaoHeglu,atakżeprzeciwstawienieprzezniegofilo-
zofii(naprzykładrozumu,prawdmartwych)–poezji(uczuciu,praw-
domżywym,wierzeitp.),zktórychpierwszeuważanozatypowedla
Niemców,adrugie–dlaPolaków.Krytykafilozofiiniemieckiejiro-
zumubyławięcczęstokrytykąniemieckości,aliteraturoznawstwo
stawałosięnarzędziemwalkizNiemcami.
Literaturoznawcy,prowadzącniejednokrotniewłasnebadaniaśla-
deminterpretacjidziewiętnastowiecznych,częstouzasadnialipodję-
cietegotematuiswojeopinieprzezodwoływaniesiędoautorytetów
romantycznychioświeceniowych.Odwołaniateobejmująwypowie-
dziozwiązkachromantyzmupolskiegoiniemieckiego,atakżepoj-
mowanieiocenęwpływów.Wpoczątkowymokresieromantyzmu
polskiego,podkreślająbadacze,przynależnośćdoromantykówokreś-
lanowłaśnienapodstawiestosunkudomyśliniemieckiej(klasycy
wzorowalisięnaFrancji,romantycy–naNiemczech).Rozróżnienie
toszczególnieostrowystąpiłowPolscewpostaciogólnieznanej
iwielokrotnieopisywanejwalkiklasykówzromantykami:powsta-
wałylicznerozprawypropagującelubkrytykującemyślniemiecką,
nawzorcachniemieckichbudowanopolskiromantyzm:filozofię,
dziełaliterackie,programypoetyckie.Podkreślająctradycjętychba-
dańiprawdziwośćwłasnychspostrzeżeń,literaturoznawcyzwracają
teżuwagęnato,żefaktczerpaniaprzezromantyzmpolskizfilozofii
niemieckiejzauważalijużkrytycydziewiętnastowieczni,zarównozwo-
lennicyromantyzmu,jakijegoprzeciwnicy.Jużwczasiewalkikla-
sykówzromantykamiuczestnicysporunegatywnielubpozytywnie
