Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18|rozdziałpierwszy
badań,patriotyzm,głębokowpojonyautorytetwieszczanarodowego
iprzekonanieoWświętości”polskiejliteraturyromantycznejorazchęć
dowartościowanialiteraturypolskiej,częstokosztemdorobkukultu-
rowegoinnychnarodów.Niemieccybadaczealboprzeceniajązna-
czeniefilozofiiidealistycznejdlapowstaniaromantyzmupolskiego
(dawneprace),albo–wnowszych–niekiedycelowopomniejszają
rolękulturyniemieckiej,gdyżcojestwidoczne,niechcąbyćposą-
dzonymiotendencjeimperialistyczne31.Niejednokrotnieteżtraktuje
siębadaniaporównawczejakosposóbnabudowanienowych,przy-
jacielskichstosunkówmiędzykrajami
32
.Uzależnieniewynikówbadań
odpochodzeniabadaczaspowodowanejestpojmowaniemkompa-
ratystykijakometodywalkiowpływyiznaczeniewłasnejkulturyna
areniemiędzynarodowej,Whandelzagraniczny”–jaknazywałgo
RenéWellek–wktórymchętnieposzukujesięwpływuWswojego”na
Wobce”
33
.StwierdzeniewpływustawiaWnadawcę”iWodbiorcę”wre-
lacjinadrzędno-podrzędnej,stądteżniechęćbadaczypolskichdo
pokazywaniaromantyzmupolskiegojakoulegającegowpływom,czy
wtórnego.Wzależnościodspojrzenianawpływ,zperspektywyWdaw-
cy”lubWbiorcy”,badaczeprzeważnienegatywnieocenialiktórąś
stronę:twórcę,składającegojakkukułkajajawobcychgniazdach,
lubrabusia,obchodzącegosiędowolniezoryginalnymtekstem34.
Pierwszepróbyprzełamanianiechęcidobadańnadwpływami
obcyminaromantyzmpolskiiobiektywizacjibadańkomparaty-
stycznychzostająpodjętewpozytywizmie.Początkowobadanianad
wpływemfilozofiiniemieckiejnaliteraturępolskiegoromantyzmu
rozwijająsiępodznakiemkomparatystykipozytywistycznej,zda-
niembadaczy–najbardziejobiektywnejiniewartościującej.Wpra-
cachnatentematpojawiająsięuwagidotyczącekontaktówtwórców
polskichzfilozofaminiemieckimi,sposobuzapoznaniasięzich
myślą(naprzykładlekturatekstów,tłumaczeń,streszczeń,wykła-
dy,opowiadanieprzyjaciół),bezposzukiwaniaichwpływunapol-
skąliteraturęromantyczną.Komparatystykatychlatograniczasię
doanalizowaniakontaktówmiędzynarodowych,tłumaczeńitema-
tykiWzagranicznej”wliteraturzepolskiej.Nierozstrzygaonaistnie-
niairodzajuwpływuprzeztraktowanieliteraturyifilozofiipodobnie
jaknaukprzyrodoznawczych,wktórychlicząsięfaktyiprawdo-
podobieństwo.PojawiająsiętakżebadaniaWwpływologiczne”,wktó-
