Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20|rozdziałpierwszy
Wewszystkichtychpracach,którychautorzypodejmowalipró-
byucieczkiodemocjonalnegostosunkudoromantyzmuiobiek-
tywizacjibadańnadwpływemfilozofiiniemieckiejnaromantyzm
polski,takżemożnazauważyć,choćinnegorodzaju,emocjonal-
nośćisubiektywizm,powodującestałepowtarzanietychsamych
zestawień,porównań,poglądówiwniosków.Powodówtegostanu
rzeczyrównieżnależy,moimzdaniem,szukaćwzjawiskuautory-
tetu(twórcyibadaczy),towarzyszącegobadaniomliteraturoznaw-
czym.Wypowiedziautorytetówromantycznychioświeceniowych
sąuznawaneczęstozaniepodważalnyargument,rozstrzygający
częstoozaistnieniulubbrakuwpływu.Takżeuwagisamychtwór-
cównatematfilozofiiniemieckiejiichstosunekdoniejsądla
badaczypunktemwyjściaewentualnychdociekań.Opierającsię
nawypowiedziachnatematpolskiejliteraturyromantycznejMic-
kiewicza,Mochnackiego,Brodzińskiego,GeorgeSandiwielu
innych,badaczeograniczająsięczęstodopowtarzaniaichspo-
strzeżeńlubteżporównywaniatychtwórców,naktórychjużoni
zwróciliuwagę;naprzykładczytająWacławadziejeStefanaGar-
czyńskiegowkontekściefilozofiiHegla,czyporównująIIIczęść
DziadówMickiewiczazFaustemGoethego.Czerpiączwypowiedzi
uczestnikówsporuklasykówzromantykami,badaczepolscyczęsto
błędnietraktująwielkichklasykówniemieckich–GoethegoiSchil-
lera–jakoromantyków.
Nawynikibadańoddziałujeteżautorytetznanychiuznanychpo-
staci,naprzykładJuliuszaKleinera,naktóregoksiążkach,głów-
nienamonografiachpolskichwieszczów,opierająsięinnibada-
cze.Zauważonewielelattemupodobieństwaiwpływyczęstoniesą
sprawdzaneczyuzupełniane.Jeśliwięcpiszesięoniemieckich
źródłachmyśliitwórczościpoetówpolskich,toKrasińskiegozesta-
wiasięprzedewszystkimzHeglem,Słowackiego–zSchellingiem,
aMickiewicza,jakojedynegopolskiegopoetęromantycznego–ze
wszystkimifilozofaminiemieckimi,przedewszystkimzewzględu
najegowykładyofilozofiiniemieckiej.Powtarzająsiętakżetematy
isposóbichujęciaorazrodzajzapożyczeń:odHerdera–koncep-
cjaSłowianinarodu,odHegla–duchdziejówitrójcaheglowska,
odSchellinga–organizmNatury,Absolut.Niemieckichwpływów
szukasiękolejno:wkoncepcjipoezjiipoety,westetyce,poetyce
