Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
problemybadawcze
|
19
rychliteraturoznawcy,poszukującprzyczynysprawczejbadanego
utworu,konkretnychźródeł,tworząłańcuchywzajemnieuzależ-
nionychodsiebieutworów.
Pewnośćbadaczycodoroli,jakąodegrałafilozofianiemiecka
wkształtowaniuromantyzmuiwpolskiejliteraturzeromantycznej,
widocznajestgłówniewpodręcznikach,wktórychwewprowadzeniu
docharakterystykiliteraturyromantycznejprzedstawionezostają
jakokontekst:sytuacjahistorycznaipolityczna,wielcywspółcześni
twórcyliteraturyeuropejskiej(Byron,Goethe,Schiller,Scott)iich
dziełaorazfilozofowieniemieccy,atakżewsyntezachliteratury
polskiegoromantyzmu35.Wtegotypuopracowaniachnieprzeprowa-
dzasięjednakszczegółowychporównańmiędzydziełamipolskiego
romantyzmuafilozofiąiliteraturąobcą,wymieniasięnazwiskafilo-
zofówkojarzącychsięzposzczególnymihasłamiromantycznymilub
Wobce”zostajewprowadzonejakokontekstodczytań,natomiastwy-
ciąganiewnioskówpozostawiasięczytelnikowi.Badaczestarająsię
wtensposóbuniknąćniebezpieczeństwawartościowaniaioceniania
porównywanychtwórcóworaztworzeniaichhierarchii,stądpozyty-
wistycznemetodypojawiająsięniejednokrotnietakżewczasach
późniejszych.NaprzełomieXIXiXXwiekubadaczewinnyjeszcze
sposóbprzedstawiajątwórczośćromantykówpolskich,próbującpo-
godzićfaktyzebranewpozytywizmiezwłasnym,emocjonalnymsto-
sunkiemdoromantyzmuiwieszczów.Analizująoniutworyroman-
tykówpolskich,poszukującwnichpodnietobcych,wczuwającsię
wWsytuacjęduchową”poetów.WksiążkachPiotraChmielowskiego
AdamMickiewiczz1898roku,KonradaGórskiegoPoglądnaświat
młodegoMickiewiczazroku1920,atakżewwieluinnychpracach
pokazanezostałyWprzygodyduchoweiintelektualne”wieszczapol-
skiegopodwpływemnowychlektur,przełomyduchoweizmiany
światopoglądów.Oddziaływanietwórcówobcychnawieszczówpol-
skichjestteżpokazywanejakozmaganiesięwielkichduchów,cze-
mutowarzyszyprzekonanieoodmiennościduchapolskiegoiobcego.
Poszukujesięfilozofiiźródełromantyzmupolskiego,jaktookreśla
AndrzejNiemojewski,wWfilozofiiludzkości”,prezentując,począw-
szyodstarożytności,łańcuchypodobnychmyśliiprzekonańwkul-
turzeeuropejskiej,iwpisujesięwniepoglądypolskieiniemieckie,
cołagodziostrośćporównania36.
