Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I
Ideakorespondencjisztukwromantyzmie
Dlaczegonajczęściejkojarzymykorespondencjęsztukwłaśniezroman-
tyzmem?Wydajemisię,żeprzyczyntegonależyszukaćwzmianach,
jakiewkolejnychepokachzachodziływpojmowaniusztuki.Jakpisze
WładysławTatarkiewicz,rekonstruująchistorięsłowaars,Ostateczne
wyodrębnieniezjawiskestetycznych,awrazznimiiartystycznych,dokona-
łosiędopierowXVIIIwieku
37
.Braknadrzędnejkategoriiestetycznej,któ-
rałączyłabywszystkiesztuki,powodował,żedoXVIIIwiekunajczęściej
porównywanookreśloneparysztuk,jak,naprzykład,malarstwoipoe-
zję,malarstwoirzeźbę,poezjęimuzykę.Stąddzisiejsihistorycytego
okresuchętniejmówiąoteoriiutpicturapoesis,oparagoniemalarstwa
irzeźbyniżokorespondencji(wszystkich)sztuk.Gdynatomiastwwieku
Oświecenianarodziłsięzwyczajmyśleniaomalarstwie,literaturze,mu-
zyce,rzeźbiewewspólnychimwszystkimkategoriachestetycznych,
anastępnieromantycywyeksponowalijeszczedodatkoworolęiznacze-
nieartysty,powstałyszczególniedogodnewarunkidomówieniaosztu-
cewogóleidozestawianiawszystkichdyscyplinartystycznych
38
.
Nieoznaczatojednak,żewXIXwiekuistniałajednamodelowawi-
zjakorespondencjisztuk.Przeciwnie,lekturapismromantykówprze-
konuje,żeromantycywcaleniebyliwtejkwestiijednomyślni.Powo-
37W.Tatarkiewicz,Sztuka:Dziejestosunkusztukiipoezji,[w:]tegoż,Dziejesześciupojęć:
sztuka–piękno–forma–twórczość–odtwórczość–przeżycieestetyczne,Warszawa1988,
s.129.
38Por.pracęP.O.Kristeller,TeModernSystemoftheArts:AStudyintheHistoryofAeste-
tics,„JournaloftheHistoryofIdeas”,volume12,issue4,oct.1951,s.496–527oraz
volume13,issue1,jan.1952,s.17–46.
~21~
