Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstępneustalenia
Powtórzenieiwspomnienietotensamruch,leczskierowanywprzeciwnestrony,
gdyżto,cosięwspomina,jużbyło,powtarzasięwięc„dotyłu”.Awłaściwiepowtó-
rzenietowspomnieniezwróconekuprzyszłości
8
.
Podejmowanieprzezromantykówfunkcjonującychwcześniejwli-
teraturzewątków,tematów,atakżeokreślonegodyskursudokonuje
sięczęściowoprzezichakceptację,częściowozaśprzezformułowanie
postaw,ruchówistrategiiopozycyjnychwobecnich.MichelFoucault
piszeoromantyzmiejakoepoceprzejściaodepistemeklasycznej,za-
kładającejład,dowspółczesnej,opartejnahistorii,iwskazujeróżnicę
takżewstosunkudojęzyka:dlaklasykówmającegonaceluorzekanie
orzeczachzapomocąnazwy,dlaromantyków-ujawnianie„surowego
bytujęzyka”określanegoprzeznichmianemSłowa
9
.Foucaultstwier-
dza:Romantyzmbędziewierzył,żezerwałzpoprzednimstuleciem,ponie-
ważjakobynauczyłsięnazywaćrzeczywłaściwymimieniem
10
.Jednaktak-
żeautorSłówirzeczydemonstrujepewnąciągłość-Hugomiałwedług
niegotylkospełnićzamierzeniaklasyków,zrealizowaćto,doczegodą-
żylijegopoprzednicy.Jednocześniewidać,żeowawiararomantyzmu
wzerwaniejestprzezFoucaultapodanawwątpliwość.
Podziałnapokoleniaromantyczne,doktóregosiętuodwołuję,
uzasadniapoczęścikonstrukcjęksiążki,jednakchcęzaznaczyć,żenie
jestpodziałem„twardym”,zmuszającymdoradykalnegooddzielania
odsiebiepoetykiideologiiposzczególnychgeneracji.Chodziraczej
owyeksponowaniemetamorfoz,zmiennościwtym,cozdajesięcon-
stans.Koncepcjepoezjiwyrastającezpoczuciakryzysuwłaściwesą
wszystkimpokoleniomromantyków-takżepokoleniuMagów-jed-
nakmożnamówićoeskalacjitegopoczuciawrazzupływemczasui-
oczywiście-orozmaitychnaniereakcjach.Odzwierciedleniemtych
zmianjestmiejsceMuzwjęzykuromantyków.Przeniesieniepodziału
romantyzmufrancuskiegonaliteraturępolskąpozwalaujawnićna-
8S.Kierkegaard,Powtórzenie,w:idem,Powtórzenie.Przedmowy,przekł.B.Świderski,
Warszawa2000,s.17.Kierkegaardpiszerównież:Dialektykapowtórzeniajestłatwa,bo
to,cosięwydarza,jużbyło,wprzeciwnymraziepowtórzeniejestniemożliwe.Właśniedla-
tego,żebyło-powtórzeniestajesięnowością(s.39)oraz:Wspomnieniejest„etnicznym”
ujęciemżycia;powtórzenie-współczesnym(ibidem).„Etniczne”znaczytutajtyle,co„gre-
ckie”,„pogańskie”.
9M.Foucault,Słowairzeczy,przekł.T.KomendantiA.Tatarkiewicz,Gdańsk2007,
s.16,115-117.
10Ibidem,s.116.
~13~
