Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ToposzwrotudoMuzywliteraturzeromantyzmu
rzefrancuskiegopisarza-LlEnthousiasme-padająznamiennesłowa:
Muse,contempletavictime!
52
Inspiratorkajesttuistotąprzerażającą,
wchłaniającąsiływitalneartysty,niszczącąjegoludzkąegzystencję.
PodobniewLagloireLamartinepodkreśla,żeulubieniecMuzskazany
jestnachwałęinanieszczęściezarazem.Tosamopoczucieposłannic-
twa,byciawybranymi-jednocześnie-przeklętympowracawwier-
szachinnychromantyków,choćbyHugo,Musseta,Percy’egoB.Shel-
leyaczySłowackiego.Muza-jakopersonifikacjazewnętrznejwobec
artysty,nieokreślonejsiły-dajepoeciewolność,ajednocześnieogra-
niczagoizadajemuból.
Coistotne,romantyk,stającprzedwyboremjednejzkoncepcji,
jednejzdróg(zależność-autonomia),częstokroćniedokonujego
wsposóbostateczny,asprzecznedążeniaznajdująswojeświadectwo
wmateriitekstuulegającegotymsamymswoistejdramatyzacji.Natę
dwoistośćnakładasiędruga-wtymmiejscudlamnienajistotniejsza
-bowiemzdylematudotyczącegotwórczejautonomiiwynikaambiwa-
lentny,oparty,jakwspominałam,nalękuprzedwpływemstosunekdo
tradycji,do-jakpiszeBloom-„przerażającegosplendorukulturowego
dziedzictwa”
53
.Citwórcyepoki,wktórychutworachpojawiasiępostać
inspiratora,bądź-częściej-inspiratorki,sięgali,naturalnie,dousta-
lonychwstarożytnościwzorców.Przedewszystkim,przywołującanty-
cznyobrazMuzyobjawiającejsiępoecie,nawiązywalizarazemdozało-
żeń,jakietemuobrazowiujegopoczątkówprzyświecały,amianowicie
do-wspomnianejjużprzezemnie-wyrażonejprzedewszystkimprzez
Platona,aobecnejtakżewinnychwielkichdziełachliteraturystarożyt-
nej,koncepcjipoezjinatchnionej-doepifaniiwnajbardziejtradycyj-
nymtegosłowaznaczeniu.
Takierozumieniepoezjiwiązałosięzzałożeniemjejautentyczności
(niekoniecznienatomiast-spontaniczności,jakożeważnedlaroman-
tyzmubyłyrównieżtekoncepcje,którejakwprzypadkumiędzyin-
nymiWilliamaWordsworthawskazywałynakoniecznośćrefleksji,
intelektualnego„przepracowania”doświadczenia).Autentyzmniemusi
przytymoznaczaćdosłownejtożsamościświataprzedstawionegoipla-
nubiograficznegoautora,jesttowiernośćinnegorodzaju-wierność
52A.deLamartine,LlEnthousiasme,w:idem,Ouvrescomplètes,Paris1862,t.I:Médita-
tionspoétiques,s.132.Muzo,kontemplujswąofiarę!
53H.Bloom,Lękprzedwpływem…,s.76.
~31~
