Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdziałpierwszy.MickiewiczaiSłowackiego„życiepodróżne”
przymusu4-nietylkouprzywilejowanychwarstwspołeczeństwa.Oczywi-
ście,ówczesneelitywyruszająwpodróższczególniechętnie-inspirowane
częstorelacjamiznanychicenionychautorów.Miejscamiuprzywilejowany-
minamapieEuropystająsięwtymczasieNiemcy,Anglia,Francja,Wło-
chy,aleteżHiszpania,Grecjaczy-wszerszejperspektywie-Egipt.Wiel-
kąliterackąsławęzyskuje-odczasuopublikowaniaprzezFrançois-René
deChateaubriandaDziennikapodróżyzParyżadoJerozolimy-formuła
„podróżynaWschód”5.Modelowywojażwpisującysięwromantycznąwer-
sjęGrandTourodbyłGeorgeGordonByron,odwiedzającPortugalię,Hiszpa-
nię,Maltę,Albanię,GrecjęczyTurcję,ajegoWędrówkiChildeHaroldana
zawszerozsławiływielezakątkówEuropy6.Podróżowanozresztąnietylko
dokrajówdalekichiegzotycznych.Wieluwybitnychtwórcówepokizzapa-
łemeksplorujerównieżziemieojczyste7.Wędrówkitakieodbywalinietylko
pisarze,aleteżinniartyści,naprzykładniechętnymodnejipowierzchow-
nejturystycemalarzCasparDavidFriedrichprzemierzałrodzinnePomorze,
atakżegóryHarzczyKarkonosze,wykonującszkice,którewykorzystywał
późniejwswoichobrazach8.
Śladamiwybitnychtwórcówzaczęlicorazliczniejpodążaćprzedstawiciele
elit,alewiekXIXjestteżokresemswoistejdemokratyzacjipodróży,kiedy
wyjazdy-zasprawąprzemianzachodzącychwówczaswróżnychdziedzinach
życia(odrozwojuśrodkówtransportupotendencjeprowadząceostatecznie
doograniczeniaczasupracy)-stająsięcorazpowszechniejdostępneszer-
szymniżkiedykolwiekwcześniejkręgom:
4
Ten,jakpiszeEwaPaczoska,„obowiązekpodróżowania”doprowadził,zdaniembadacz-
ki,dopełnegoskonwencjonalizowaniapraktykpodróżniczychuschyłkuXIXstulecia
(por.E.Paczoska:Przeciwpodróży.W:Podróżiliteratura1864-1914.Red.E.Ihnatowicz.
WydziałPolonistykiUniwersytetuWarszawskiego,Warszawa2008,s.589,595).
5
Zob.M.Cieśla-Korytowska:Preromantyzmiromantyzmeuropejski…,s.397-406.Warto
odnotować,żeautorkasytuuje„podróżeromantyków”wśródtakfundamentalnychdla
epokizjawisk,jak„bajronizm”,„historyzm”czy„literaturaludowa”.
6
J.Żuławski:Byronnieupozowany.PaństwowyInstytutWydawniczy,Warszawa1964,
s.61-92.
7
J.Kamionka-Straszakowa:UDozieminaszej”.Podróżeromantyków.WydawnictwoLiterackie,
Kraków1988,s.20-25.
8
G.Dufour-Kowalska:CasparDavidFriedrich.Uźródełwyobrażeńromantycznych.
Przeł.M.Rostworowska.WydawnictwoLexis,Kraków2005,s.27.
28
