Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podejmowaniewyjazdówturystycznychułatwiałypierwszebiurapodróży,
wykorzystującecorazgęstsząsiećkolejową.NajstarszeznichzałożyłwAnglii
ThomasCook(1808-1892)wroku18419.
Zmianieulegająwzwiązkuztymturystyczneobyczaje-ludziepodróżują
wwiększychgrupach,zgodniezwytyczonymidlanichprzezkogośinnego
trasami10.Dodatkowoupowszechnieniekoleinietylkouczyniłopodróżowa-
nieszybszymibardziejdostępnym,aleteżwprowadziłonowyrodzajatrakcji.
Wozyparowebudziłyekscytacjęichużytkowników,szybkodoprowadzającdo
tego,żebudynkidworcoweczymostykolejowestawałysięobiektamiwartymi
zwiedzanianarównizzabytkamiarchitekturydawnej.JakzauważaWoj-
ciechTomasik,komentującrelacjęzwycieczkiJadwigiŁuszczewskiej:
Otopodróżującakobieta-mimożewyprawiasięwdrogęwposzukiwaniu
„tłamalowniczego”dlapisanych„poematównarodowych”-kwitujeprzelotnie
bydgoskąbudowlę„starożytnegokościoła”,bywentuzjastycznychsłowach
odmalowaćprzyjemności,jakiedająwnętrzaiotoczeniekoleiżelaznych11.
Wzrostowipopularnościpodróżytowarzyszyłopojawieniesięprzewodni-
katurystycznegowformiezasadniczozbieżnejzkształtemdziśznanym.Ten
sektordziewiętnastowiecznegorynkuwydawniczegozdominowaliJohnMur-
rayiKralBaedeker12.Napromocjęwojaży,aleteżbudowaniewyobrażeńtych,
którzywkrótcemieliwyruszyćwdrogę,natematczekającychnaodwiedze-
niemiejsc,nadalwielkiwpływwywierał-dobrzeobecnywówczesnympiś-
miennictwie-gatunekpodróży13.Wartoprzytymzauważyć,żedokonujący
Rozdziałpierwszy.MickiewiczaiSłowackiego„życiepodróżne”
9D.Ziarkowski:Przewodnikiturystyczneiichznaczeniedlapopularyzacjiustaleńpolskiej
historiografiiartystycznejdokońcaXIXwieku.WydawnictwoKsięgarniaAkademicka,Kra-
ków2021,s.56.
10T.Youngs:TheCambridgeIntroductiontoTravelWriting.CambridgeUniversityPress,
Cambridge2013,s.58.
11
W.Tomasik:Innadroga:romantycyikolej.InstytutBadańLiterackichPAN,Warsza-
wa2012,s.9.
12Tamże,s.57.
13
Niezawszezresztąmożnabyłojednoznaczniezaklasyfikowaćdanąpozycjęjakopodróż
lubprzewodnik,bo,jakprzypominaD.Opaliński,analizującpolskiepublikacje,przewod-
niki„[…]zawierałyliczneelementy,właściweinnymgatunkomliterackim,np.literackie
29
