Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RosjaiZSRR.Krótkahistoriaimperiumbezprawia
33
nieposzerzałrosyjskieosadnictwoodAlaski,przezWyspyAleuckie,dalejnapo-
łudnie,ażdoKalifornii;wszędziestawiałtabliceznapisemnziemiepodrosyjskim
panowaniem”,zakładałcerkwie,chrzcił,organizowałnauczaniejęzykarosyjskiego.
Twierdził,żecałewybrzeżeamerykańskiejestrosyjskie.DotarłnaHawaje,gdzie
zamierzałzbudowaćportwojennydlaokrętówrosyjskich.Nazywanogorosyjskim
Kolumbem.Potajemniczejśmierci(1795)Szelichowajegowspółpracownik,
AleksanderBaranow,gdziestanął,tamwywieszałnamaszcierosyjskąflagę.Dotarł
doiwpobliżuSanFranciscozbudował(1812-1814)rosyjskiFortRuss[Ross],na
wysokimbrzegu,oczywiściezcerkwią,umocniony,zarmatamiiskładembroni.
Byłatojednocześniewydajnajednostkagospodarczawysyłającaproduktyżywno-
ściowenaAlaskęiKamczatkę.
Wówczasjednak,popobiciuNapoleonaitraktaciewiedeńskim,ImperiumRo-
syjskiezaczęłopoświęcaćwiększąuwagęsprawomeuropejskimisprawyRosyjskiej
Amerykizeszłynadalekiplan.Wokresiewojnykrymskiej93Rosjaobawiałasię,
żeBrytyjczycymogązaatakowaćAlaskę.Nadworzecarskimuważano,żezarów-
nowzględypolityczne,jakiekonomiczneprzemawiajązapozbyciemsięciężaru,
jakimbyłoutrzymywanieAlaski,Rosjizaśbyłypotrzebnepieniądzenabudowęli-
niikolejowych.ImperiumRosyjskiemuzależałoteżnadobrychstosunkachzUSA.
AmerykaniewspieraliRosjęwlatachwojnykrymskiej,zaśRosjarewanżowałasię,
wspierając-wlatachwojnysecesyjnej-siływalcząceojednośćStanówZjednoczo-
nych.Poprawietrzynastulatachodpierwszejofertytraktatzostałpodpisany(30/18
III1867)i18października1867r.nastąpiłooficjalneprzekazaniekolonii:przysal-
wacharmatnichwstolicyAlaskizdjętoflagęrosyjskąawciągniętoamerykańską.
ImperiumRosyjskieprzestałobyćpołożonenatrzechkontynentach.SprzedażAla-
skijestwhistoriiwydarzeniemnajbardziejspektakularnym,aleniejedynymtego
rodzaju94.Wszakw1803r.NapoleonsprzedałStanomZjednoczonymgigantyczne
terytoriumzaniewielkiepieniądze.
AzjaŚrodkowa(Centralna)naprzełomieXIXiXXwiekubyłaoczywiściepoję-
ciemgeograficznym,aleniestanowiłajednościetnicznej,przeciwnie-byłakonglo-
meratemludówrozmaitegopochodzenia,różnejhistorii,jakżeczęstowalczących
zesobą,naogółniemającychwykształconejświadomościnarodowej;głównym
czynnikiemwspólnymbyłareligiawiększości-islam,aletoteżtylkowiększości.
Łatwiejszabyłaidentyfikacjareligijna,aniżelinarodowa.Zczasówjeszczepano-
waniamongolskiegopozostałytrwałeśladywpostacichanatówjakoorganizacji
politycznejijednostkiadministracyjnej,zarządzanewsposóbrażącoodbiegający
93
Wywołanaprzezrosyjskąekspansjęwojna(1853-1856)międzyImperiumRosyjskimaImperium
OsmańskimwspieranymprzezW
.Brytanię,FrancjęiSardynię;zakończyłasiępierwsząodniepamięt-
nychczasówporażkąRosji.
94
W1879r.delegacjaSumatry(Indonezja)poprosiłacaraozgodęnaprzyjęciewpoddaństworosyj-
skie,aletooznaczałobykonfliktzHolandią.W1892r.ArgentynazaproponowałacarowikupnoZiemi
Ognistej,aletogroziłobywojnązWielkąBrytanią.A.Andrusiewicz,Złotysen.Rosjaś,s.92.
