Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
StanisławBieleń
Globalizacjaoddziałujenaorganizacjęstosunkówmiędzypaństwami,
podziałrólorazsprawowaniewładztwa.Decydujeokształtowaniusięogól-
noświatowejstratyfikacji,wyrażającejsięwhierarchiiwpływówinierów-
nymrozwoju.Hierarchiataodsłaniaasymetriewtworzeniu,zarządzaniu
idostępiedodóbriwartości,którychjednepaństwasąbeneficjentami,
ainneponosząstraty.TakieujęcieglobalizacjijestszczególniebliskieRo-
sji,którejelitypolitycznedostrzegająwniejprocespolitycznegoprogramo-
wanianowychimperialnychzależności.Skutkująonewpostacinarastającej
kontroli,ograniczeńczywymuszeńzestronynajwiększychpotęgwobec
państwsłabszych3.Rosjaobawiasię,żestaniesięofiarątakichdziałań4.
NowaRosjamiaławlatachdziewięćdziesiątychXXw.inneproblemy
niżwyzwaniazwiązanezglobalizacją.Wynikałyonezkoniecznościobro-
nystanuposiadania,odbudowystatusumiędzynarodowegoiuzyskaniano-
wejlegitymizacjizestronyinnychpaństw,zwłaszczamocarstw5.Wświetle
chaotycznejtransformacjipolitycznejigospodarczejRosjaniebyławstanie
reagowaćwsposóbświadomyizorganizowanynawielezjawisk,związa-
nychzglobalizacją6.Częstochodziłoowykorzenieniestarychnawykówgo-
spodarowania,zjednoczesnymbezkrytycznymimportowaniemzachodnich
ideologiiiwzorówzachowań.Jedynienielicznagrupabeneficjentówzacho-
dzącychszybkoprzemianmogłaskorzystaćzdobrodziejstwglobalizacji,po-
legającychnadostępiedowielkichzachodnichkapitałów,wartościistyluży-
cia.Większośćspołeczeństwarosyjskiegoznalazłasięwkrytycznejsytuacji,
częstopozbawionawszelkichdochodówiśrodkównaprzetrwanie7.Zdaniem
niektórychobserwatorówprzypominałotozjawiskazwiązaneztzw.trzecią
falądemokratyzacjiwAmeryceŁacińskiej,czyteżprocesytransformacyj-
newpokolonialnejAfryce8.Niezależnieodpewnejnperyferyzacji”,Rosja
3U.Hedetoft,GlobalizationandUSEmpire:MomentsintheForgingoftheGlobalTurn,
w:W.Colemanetal.(eds),EmpiresandAutonomy:MomentsintheHistoryofGlobalization,
Vancouver2009.
4N.Hayoz,GlobalizationandDiscursiveResistance:AuthoritarianPowerStructuresin
RussiaandtheChallengesofModernity,w:L.Jonson,S.White(eds),WaitingforReformunder
PutinandMedvedev,London2012,s.19-37.
5Zob.S.Bieleń,IdentyfikacjamocarstwowaRosji,nPolitykaWschodnia”2013,nr1.
6Zwłaszcza,żewielupolitykówrosyjskich,naczelezWładimiremPutinem,uznającjej
obiektywnycharakter,wskazywałonakoniecznośćznalezieniawłasnejdrogiizachowaniaod-
powiedniegowobecniejdystansu.M.A.Molchanov,RussiaandGlobalization,nPerspectiveson
GlobalDevelopmentandTechnology2005,nr3-4,s.397-429.
7S.Bieleń,Rosjawkryzysie,nPolitykaWschodnia”1999,nr2,s.27-50.
8A.Przeworski,DemocracyandtheMarket:PoliticalandEconomicReformsinEastern
EuropeandLatinAmerica,Cambridge1991;M.R.Beissinger,C.Young(eds),BeyondState
Crisis?PostcolonialAfricaandPost-SovietEurasiainComparativePerspective,Washington,
D.C.,2002.
12
