Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
CzęśćI
PrzedwybuchemWielkiejWojny…
roku.Stanowiskogen.Sacharowaspotkałosięzpoparciemwiększościuczestników
narady,którzyskłanialisiędoodłożeniawyprawydowiosnylicząc,iżpozwolitona
zwiększeniepotencjałubojowegoEskadrypoprzezwłączeniedosłużbyremontowa-
nychjednostekorazzakupyokrętówzagranicą.Jedynymuczestnikiemnaradyopo-
wiadającymsięstanowczozawysłaniemokrętównaDalekiWschódjesienią1904r.
byłkontradm.Rożestwienski,któryargumentował,iżprzesunięcieterminugrozi
dezorganizacjąsystemuzaopatrzeniaEskadrywpaliwoinarazipaństwonastraty
finansowe.Równocześniechcącrozwiaćwątpliwości,codomożliwościbojowych
Eskadryzapewnił,żedoczasuwyjściawmorzezostanąusuniętewszelkieusterki
techniczneokrętów,azałogiuzyskająniezbędnązaprawęmorską,którądoskonalić
będąpodczaswielomiesięcznegorejsu.Rożestwienskipozwoliłteżsobienafanfaro-
nadę,którawywarławielkiewrażenienacarze.Zapytanyoopinięprzezmonarchę
oświadczył:„Ekspedycjazapowiadasięjakobardzotrudna,alejeśliJCMwydami
rozkaz,tostanęnaczeleeskadryipoprowadzęjądobojuzJaponią”4.Efektemnara-
dybyładecyzjacaraowysłaniuokrętównaDalekiWschódwciągunajbliższych45
dni.IIEskadraotrzymałazadaniedotarciadoPortArtur,połączeniasięzIEskadrą
iwywalczeniapanowanianaMorzuJapońskim5.
WyposażanieokrętówiformowaniezespołówIIEskadryodbywałosię
wtrzechportachbałtyckich:Kronsztadzie,Rewlu(Tallinn)orazLibawie(Liepãja).
Przygotowaniadobiegłykońcanapoczątkupaździernika6.Miejscemkoncentracjize-
społówbyłaLibawa,gdzieokrętypobrałydodatkowezapasypaliwa.IIEskadrawyszła
4WypowiedźRożestwienskiegoprzytoczyłwswoichwspomnieniachSiergiejWitte,powo-
łującsięnarelacjęuczestnikanaradywielkiegoksięciaAleksandraMichajłowicza.Zob.S.J.Witte,
Wospominanija.CarstwowanijeNikołajaII,t.I,Berlin1923,s.347.Wnowszychbadaniachhisto-
rykówrosyjskichpojawiłasięhipoteza,iżnaradamiałacharakterczystoformalny,gdyżcarjuż
wcześniejzdecydowałowysłaniuIIEskadrynaDalekiWschódwierząc,iżzmienionalosywojny.
Zwolennicytejhipotezypodkreślają,iżbrakenergicznegosprzeciwuzestronyuczestniczących
wnaradzieministrów:sprawzagranicznych,wojny,marynarkiifinansówutwierdziłMikołajaII
wsłusznościpodjętejdecyzji.Szczególnąodpowiedzialnośćzabłędnądecyzjęponosi,ichzda-
niem,kontradm.Rożestwienski,któryjakojedynyznałstanirzeczywistemożliwościoperacyj-
neIIEskadry.Tymczasemzamiasttonowaćambicjecara,kierowałsięwyłączniewłasnymiwy-
górowanymiambicjami,cowefekciedoprowadziłodobezprecedensowejwdziejachRosjiklęski
podCuszimą.Zob.W.A.Zołotariow,J.F
.Sokołow,Tragiedija…,t.II,s.30–33;W.A.Zołotariow,
I.A.Kozłow,TristoletijarossijskogofłotaXIX–naczałoXXwieka,Moskwa–St.Pietierburg2004,
s.572–573.
5W.A.Zołotariow,J.F
.Sokołow,Tragiedija…,s.33.Zaskakujeniczymnieuzasadnionyopty-
mizmrosyjskiejadmiralicji,doktórejmusiałyprzecieżdocieraćmeldunkiospadkupotencjału
bojowegoeskadryzablokowanejwPortArtur.Usunięcieuszkodzeńiawariinaokrętachbyło
praktycznieniemożliwezuwaginabrakodpowiedniejbazyremontowej.Wtejsytuacjiobowiąz-
kiemwiceadm.Awiełanaikontradm.Rożestwienskiegobyłouświadomieniecarowi,iżIIEskadra
będziepraktyczniezdanawyłącznienawłasnesiły.Innymniebezpieczeństwem,którezlekcewa-
żono,byłacorazwyraźniejrysującasięgroźbarychłegoupadkuPortArtur,comiałopozbawić
IIEskadrędogodnejbazyoperacyjnejidefinitywniewyeliminowaćtrzonbojowyIEskadryOceanu
Spokojnego.
6FormowanieiprzygotowaniaIIEskadrydowyprawynaDalekiWschódzob.J.W
.Dyskant,
Cuszima…,s.34–53.
