Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
ALIENACJAI„ŚWIATPOZORÓW”
autonomizującsię,mogłybyizolowaćjednostkiiprzeciwstawiaćjeso-
bie.Dążeniedoeliminacjiwszelkiejmediatyzacjiprowadziniekiedy
doideałuobyciasiębezkomunikacjisłownej–zastąpićjąmabez-
pośredniakomunikacjasercwmilczeniu;wkażdymzaśraziesłowa
odzyskaćtumająsweDprawdziwe”znaczenie,takbyniemaskowały
stosunkówmiędzyludzkich.Idzietowparzezogólnąsentymen-
talizacjączyteżemocjonalizacjąwięzispołecznej,poszu-
kiwaniemmożliwościustanowieniabezpośredniegoDzwiązkuserc”.
Taemocjonalizacjadotyczyzarównostosunkumiędzyposzczegól-
nymijednostkami,jakistosunkujednostkidowspólnoty,solidar-
nościzcałością,wktórejosobowośćuczestniczy.Postulatwięzi
uczuciowejsprzęgniętyjestzideałemspołecznościzintegrowanej
dziękitemu,żemiłośćdowspólnotyidowartościzniązwiązanych
narzucasięjednostkomprzezspontanicznąDoczywistośćserca”.Jest
toprzytymmodelspołecznościmałej,samowystarczalnej,jeślinie
wręczzamkniętej,cozapewniajejdodatkowoprzejrzystośćispoistość
ipozwalarozpatrywaćkażdegojejczłonkazewzględunajegoosobi-
stecechy,anieutożsamiaćgojedyniezpełnionąroląspołeczną.Nie
tylkostosunkiludzkiesątuprzejrzyste–ludziesamisąwobecsiebie
wzajemprzejrzyści.DByciesobą”stajesiętożsamezistnieniemwe
wspólnocie,zrozciągnięciemswojegoDja”nacałośćspołeczności,
ładumoralnego.
Ideałprzezwyciężeniaobcościmiędzyosobowościąaca-
łością,wktórejonauczestniczy,wszczególnościmiędzy
osobowościąawspólnotąspołeczną,występujeuJanaJakubawwer-
sjachrozlicznychiobfitujewantynomie,którymizajmowaćsiębę-
dziemyszczegółowoniżej.Obecniezasygnalizujmy,winteresującym
nastukontekście,jednątylkosprawę.Równieżideałdemokracjipo-
lityczno-społecznejRousseau,ideał–mówiącwskrócie–państwa
zUmowyspołecznejmaówDwymiaralienacyjny”.Istniejenierozer-
walnysplotwszystkichkonstrukcjiprawno-politycznychUmowyspo-
łecznejzdążeniemdouzyskaniamaksymalnejidentyfikacjijednostki
–obywatelazcałością–państwem,którejestojczyznądlaswych
członków.Złożonysystemmediatyzacjiprawno-politycznychniema
byćDzewnętrzny”wobecczłonkówwspólnoty.Winstytucjachpo-
litycznychmasięwyrażaćosobowość,rozpoznawaćsięwnichiafir-
mować.Chodzituprzytymotakimodelspołecznościpaństwowo-
-prawnej,wktórymkolektywneiracjonalnedziała-
niespołeczeństwajakocałości,lubprzynajmniejstała
możliwośćtakiegodziałania,zapobiegałybymożliwościalie-
nacji;chodziomodel,wktórymkolektywnypodmiotspołeczny
