Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
41
OBCOŚĆIKRYZYS
poglądu,zwłaszczaideispołeczno-politycznych,jakouwarunkowa-
nychprzedewszystkimprzezswoistąstrukturęikonfliktyspołeczne
Genewyosiemnastowiecznej15.Aletendemonstracyjnieakcentujący
swepochodzeniecitoyendeGenèvejestniemniejobcywGenewie
niżwParyżu,ajegowspółcześnizarzucająmu,żewyidealizowany
obrazGenewy,którysobiewyrobił,jesttylkokonstrukcjąnieodpo-
wiadającąrzeczywistości.Tendwukrotnykonwertytajest,właściwie,
wrównymstopniunazewnątrzzarównokatolickich,jakiprote-
stanckichwspólnotwyznaniowych(rzutujetozresztąwyraźniena
typindywidualizmureligijnegoautoraWyznaniawiary).WParyżu
pozostajeonrównieżnazewnątrzspecyficznegośrodowiskaDludzi
pióra”–konfliktzDfilozofami”,doktóregozachwilęjeszczewró-
cimy,pogłębiapoczucieizolacji.
Tasytuacjaspołecznaczłowiekawykorzenionego,zdeklasowanego,
dałabysięprześledzićwmnóstwiewątkówszczegółowychświato-
pogląduJanaJakuba–odkoncepcjiWyznańdoapoteozywłóczęgi
iwędrówkiwEmilu.Jestonaelementembiografiiintelektualnej
ifilozoficznejJanaJakuba,samouka,którywsposóbprzypadkowy
gromadziłswójDmagazynidei”,splatasięztymiszczególnymidyspo-
zycjamipsychicznymi,októrychbyłamowa,rzutujenacałątragedię
jegolosówżyciowych.Wjakimśstopniuznajdujeteżonawyraz
wszczególnymsplocieplebejskiegoegalitaryzmuiswoistegoelita-
ryzmuetycznego,znamiennymdlacałejideologiiJanaJakuba,co
czynitaktrudnymjednoznacznesocjologiczneprzyporządkowanie
jejtreściideowychimanifestowanychwniejpostaw16.Komponentą
tegopoczuciaDwykorzenienia”jestrównieżświadomość,czyteż
przeżycie,wyrwaniazeświatastabilnych,jednoznacznychstosunków,
destrukcjitegoświatazarównowGenewie,jakiwParyżuprzezDruch-
liwyduchczasów”.Świadomośćta,bardzozłożonapsychologicznie,
nasyconajestzarównorealiamispołecznymirozkładustosunkówpa-
trycjalno-kalwińskiejGenewy,jakimitamiDstraconegodzieciństwa”,
spędzonegowśródobcych,przenikniętegowysublimowanątęsknotą
zamatkąikompleksamiwobecojca.
Jeślitensplotokolicznościbiograficzno-społecznych,doktóregoistot-
nychrysówwypadnienamniejednokrotniewrócić,wpewnymstop-
niu,jaknamsięwydaje,tłumaczygenezęszczególnegozagęszczenia
problematykialienacjiipodkreślanejjużwielokrotniejejwielo-
znacznościwświatopoglądzieRousseau,toznacznietrudniejjestnam
daćodpowiedźnapytanie,wjakimstopniuspecyficznedlaautora
Rozprawyonierówności,wśródwspółczesnychmudoktrynoświece-
niowychweFrancji,jestwłączeniedocharakterystykizjawiskspo-
