Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
11
Rycina1.3.Schematrównowagichwiejnejiprzykładaktywnościczłowieka
(źródło:rysunekwłasnynapodstawie[12]).
wprzestrzeni.Wbiomechanicewyróżniamypojęciaczłonów,parbiokinematycz-
nych,stopniswobodyruchu.
Człowiekmaponad200stopniswobodyruchu,cooznacza,żedysponujeogrom-
nymiruchowymimożliwościami,anarządruchuczłowiekamożebyćwszechstron-
nyiniezawodny.Dużostopniswobodydajezjednejstronymożliwośćwykonania
zadaniadokładnie,precyzyjnie,perfekcyjnienawysokimpoziomiezdolnościmoto-
rycznych,aleteżwsposóbcharakterystycznydladanegoczłowieka.Zdrugiejstrony
stanowiwyzwaniedlaskomplikowanejbudowyciałaludzkiego,abynadtąilością
stopniswobodyruchu,ogniwbiokinematycznychzapanować.Takontrolasprowadza
siędoutrzymywaniaśrodkamasyciałaponadpłaszczyznąpodparcia,którąwstaniu
obunóżokreślapolepodparcia,wyznaczoneprzezobryswewnętrznychkrawędzi
stóp.Wielkośćpłaszczyznypodparciadeterminujelepsze(większapłaszczyzna)lub
gorsze(mniejszepolepłaszczyznypodparcia)warunkizachowaniastabilnościpo-
stawy.Kiedyzmniejszymypolepodparcia,np.stojącstopazastopąlubnajednej
znóg,całeciałomusiprzygotowaćsiędonowejpozycji,umiejscawiającśrodekmasy
ciałaponadnową,zmniejszonąpłaszczyzną.Potrzebujemy„mechanizmów”,które
pozwalająorientowaćciałowprzestrzeniwzględemokreślonychpunktówodniesie-
nia.Tylkowtedymożemyrozpatrywaćruchluboceniać,czyciałojestwspoczynku
(wrównowadzetrwałej).Wspomniane„mechanizmy”towspółdziałającezesobą:
narządprzedsionkowy,narządwzroku,receptoryczuciagłębokiegoorazkoordynu-
jącypracęukładnerwowy,jakrównieżsprawnyefektor,czylinarządruchu.
Punktyodniesieniatosiłagrawitacji,siłareakcjipodłoża,siłatarcia,opórpowietrza
lubwodywzależnościodśrodowiska,wjakimprzebywamyorazsiły,jakiesąmożliwe
dorozwinięciawcieleczłowiekanp.przezpracującemięśnie.Należyzwrócićuwagę
równieżnapamięćschematuciała(wewnętrznąreprezentację,„modelposturalny”),
którakształtujesięodpoczątkunaszychmożliwościruchowych,byćmożejużwokre-
sieprenatalnym.Jestonadlakażdegoznaskolejnymzpunktówodniesienia.
Uważasię,żepercepcjaczęściciała,taksamojakichczuciowainterakcja,jest
kluczowymelementemdlaruchu.
Wspoczynkulubpodczaswykonywaniajakiegokolwiekruchunawszystkieseg-
mentyciałaczłowiekaoddziałujesiła/reakcjapodłoża.Siłata,zgodniezIIIprawem
