Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rozdział2Stosunekdokultury
własnegobłogostanudociekaniamidotyczącymimrocznychitragicznychstronbytu.
Twórcytejsztukiniebędąunikaćzgłębianiabolesnejistrasznejciemnejstrony
świata.Zamałodusznośćpoczytalibypragnieniezapomnieniaokrwawychszlakach
historii,orealnościsrogichinfrafizycznychwarstwSzadanakaru,oichbezlitosnych
prawach,którewokowachnieludzkichmęczarnitrzymująniezliczonerzeszenie-
szczęśników,iotychnajstraszliwszychprzypadkachstaczaniasięludzkiegoducha,
któresąprzygotowywaneprzezsiłyAntybogaiurzeczywistniąsięwhistoriipra-
wienieuchronnie,gdywyczerpanezostanąmożliwościpostępowegoruchuzłotego
wieku.Jednakżewysokipoziomświadomościtychtwórcówniebędzieprzeszkodądla
ichumiłowaniaświata,ziemi,nieumniejszyichradosnychuczuć,którewzbudzają
przyroda,kultura,twórczość,pracaspołeczna,miłość,przyjaźń,wręczprzeciwnie!
Czyżświadomośćukrytychniebezpieczeństw,którezagrażajątemu,kogokocham,
osłabiażarmiłości?Pojawiąsięcudownedziełaonieznanejdotądpełniafirmacji
życia,czystościiradości.Wnurtachwszystkichsztuk–itychjużistniejących,itych,
którepowstaną–pojawiąsięrozbłyskujące,jakbryzgiwodywpromieniachsłońca
–dziełaprzyszłychtwórcówomiłościwszechstronniejszejniżnasza;omłodości,
orozkoszachdomowegoogniskaidziałalnościspołecznej,owzrościeludzkiejświa-
domości,ozwiększeniugranicpercepcji,ozaprzyjaźnionychzludźmistychyalach,
opowszedniejbliskościniewidzianychjeszczeprzyjaciółnaszegoserca,noioiluś
tamjeszczeinnychsprawach,którebędądogłębiporuszaćludzitychepok,czego
myniejesteśmywstaniesobiewyobrazić.
Wydajemisię,żetakąsztukę,męskądziękiswejodwadzeikobiecądzięki
bogactwumiłości,awięcmądrzełączącąradośćiczułośćwobecludziiświata
zuważnympoznawaniemjegomrocznychgłębimożnabynazwaćprzenikliwym
realizmem13albometarealizmem.Iczyżnależymówić,żedziełosztukiniemusi
byćkonieczniewzoremprzenikliwegorealizmu,abyludziezwiązanizR󿹌wiata
moglicieszyćsięnimizachwycać?Onibowiemcieszyćsiębędąwszystkim,conosi
znamionatalentuiprzynamniejjednąztakichwłaściwości,jakpoczuciepiękna,
rozległośćtematu,głębiazamierzenia,bystrośćspojrzenia,czystośćserca,pogoda
ducha.
Nadejdączasy,kiedyetycznyiestetycznypoziomspołeczeństwaisamych
ludzisztukibędzietaki,żeznikniewszelkapotrzebajakichkolwiekograniczeń
izapanujecałkowitawolnośćsztukpięknych,literatury,filozofiiinauki.Jednakże
międzymomentem,kiedyRóżaŚwiataprzejmiekontrolęnadpaństwem,iepoką
tegoidealnegopoziomuminiekilkadziesięcioleci.Niewumysłachmądrychludzi,
ajedyniewmłodzieńczychniedojrzałychgłowachmogłabypowstaćmyśl,żespo-
łeczeństwoosiągnęłojużtakiewyżynyrozwoju,żeabsolutnawolnośćniemoże
13SzerzejzostałotoomówionewrozdzialeSkwoziaszczijriealizm(Przenikliwyrealizm)pracyNiekotoryjezamiet-
kipostichowiedieniju(Niektóreuwagizzakresuwersologii),w:D.AndriejewSobranijesoczinienij,t.4,Moskwa
2006,s.89–106.
51
